admin

Heimafæðing yndislegu dömunnar minnar 5.2.2014

Formáli

Þegar ég fékk jákvætt þungunarpróf var ég orðin ákveðin, heimafæðing skyldi það verða. Fyndið að segja frá því að heimafæðingin var löngu ákveðin áður en við ákváðum að fara reyna við næsta barn. Ég hafði hitt Kristbjörgu ljósmóður á seinustu meðgöngu en hún hafði verið að leysa af á heilsugæslunni og man að mér fannst hún mjög indæl. Hafði ég samband við hana um 16. viku og hafði hún áhuga á að taka á móti. Maðurinn minn var alls ekki mótfallinn heimafæðingu, hann hafði meira áhyggjur af hlutum eins og við myndum trufla nágrannanna eða eyðileggja parketið. Eftir stutt spjall við Kristbjörgu var hann líka alveg heillaður af þessum áformum og var mjög gott að hafa hans stuðning í gegnum ferlið sérstaklega þar sem margir í kringum okkur voru ekki eins sannfærðir. Ég fann líka hvað ég náði vel saman við Kristbjörgu og heillaðist af hennar nálgun á meðgöngu og fæðingu sem náttúrulegt ferli sem á að grípa sem minnst inn í, konan gerir þetta alveg sjálf og líkaminn alveg fær um að fæða barnið í heiminn. Ákvað því strax á 16. viku að fara eingöngu í mæðraskoðanir til Kristbjargar til að tengjast og kynnast henni ennþá betur.

Meðgangan gekk mjög vel. Ég var dugleg að mæta í jóga og sund. Fannst það skipta miklu máli að komast út úr húsi öðru hvoru og eiga bara tíma með mér og ófædda barninu. Það átti til með að gleymast í amstri dagsins í fullri vinnu, með eina 2 ára orkubolta og heimili.

Fæðingin sjálf

Settur dagur var 1. febrúar, hann kom og fór án þess að eitthvað gerðist. Kristbjörg kom og kíkti á mig um kvöldið 4. febrúar. Þá var blóðþrýstingurinn búinn að fara hækkandi og fannst prótein í þvaginu. Annars leið mér mjög vel. Sama gerðist á seinustu meðgöngu en hún ætlaði að ráðleggja sig við lækni daginn eftir og ég þyrfti líklegast að fara niður á kvennadeild í monitor. Þetta kvöld varð ég alveg eyðilögð, þarna var ég handviss um að heimafæðing væri ekki í boði fyrir mig og ég myndi enda í gagnsetningu upp á sjúkrahúsi. Ég talaði heillengi við krílið mitt og bað það að fara koma í heiminn þar sem mamman væri aðeins að verða veik. Ég lofaði fullt af knúsum og mjólk í nýja heiminum.

Ég vakna rétt fyrir kl. 6 morguninn eftir þann 5. febrúar með slæma verk. Hélt fyrst að ég væri bara að fá í magann en verkurinn leið hjá og ég náði að sofna. Hálftíma seinna vakna ég upp við sama verk og fór fljótlega að átta mig á því að það væri kannski eitthvað farið að gerast. Vildi samt ekki gera mér neinar vonir, hélt áfram að kúra upp í rúmi, en verkirnir komu og fóru á uþb 15 mín fresti, missterkir. Lét kallinn minn vita að ég grunaði eitthvað og hann sleppti að fara í vinnuna þennan morguninn. Sendi líka sms til Kristbjörgu og sagði henni að það væri kannski eitthvað að gerast og ég átti að láta vita ef þetta myndi aukast. Sendum stóru stelpuna síðan bara í leikskólann en hún var 2,5 árs á þessum tíma.

Verkirnir héldu áfram að vera óreglulegir, og missterkir. Datt einu sinni niður í meira en 40 mín og þá hélt ég að öll von væri úti. Tók samt smá göngutúr með kallinum og eftir hann fór meira að gerast. Gengum meðal annars framhjá leikskólanum þar sem stelpan okkar er og sáum hana leika úti. Kallinn fór í leiðangur að kaupa mat og drykki, birgðir fyrir komandi átök. Fljótlega eftir að hann kom aftur voru verkirnir að verða ansi öflugir og hafði ég misst alla matarlyst. Kallinn byrjaði að undirbúa “hreiðrið” okkar heima, blés upp laugina, setti teppi yfir gluggana og færði til húsgöng. Ég kveikti á kertum og var orðið mjög kósý í stofunni okkar. Kveiktum svo á gamanmynd (Men in Black) og knúsuðum hvort annað. Það var rétt fyrir 12 sem hríðarnar fóru að verða reglulegar og sterkar, 57 mín á milli og ég þurfti að anda mig vel í gegnum þá. Fór líka að blæða frá leghálsinu sem er víst bara merki um að hann væri að undirbúa sig og að opnast. Sendi annað sms á Kristbjörgu og hún sagði mér bara að láta mig vita hvenær við vildum fá hana. Við slökktum á sjónvarpinu, kveiktum á Grace disknum og settum myndasýningu í sjónvarpið með myndum af eldri dóttur okkar nýfæddri, svona til að gefa mér innblástur og aukin kraft því þetta var markmiðið, litla barnið okkar.

Mér fannst best í hríðunum að standa yfir skeknum í stofunni og halla mér örlítið fram, Axel stóð fyrir aftan mig og nuddaði mjóbakið með hnefunum eða puttum. Þarna kom nuddkennsla sér vel í jóganum. Í lok hverja hríða hallaði ég mér upp að honum og kyssti hann. Já ég veit, ógeðslega væmna ég, bara hafði rosalega mikla þörf fyrir ást, snertingu og umhyggju. Rúmum 30 mín eftir að ég sendi smsið fóru hríðarnar að koma á 34 mín fresti og fóru að vera ennþá erfiðari og fór að finna þrýsting niður á við. Sendi þá strax sms og bað hana að koma. Hún kom rétt eftir 13. Hún sá strax að ég væri í fæðingu og ég komst í laugina. Það var himneskt.

Ég byrjaði að halla mér fram með höfuð og hendur á bakkanum og hné við botninn og fann vel hvernig kollurinn færðist neðar í hverri hríð. Eftir nokkur skipti fór ég að fá svo mikinn þrýsting niður í mjóbak að ég gat ekki lengur verið í þessari stellingu og ákvað að fara yfir á bakið og hvíldi höfuðið bakkanum. Þannig náði ég að slaka vel á og fljóta í vatninu. Þarna fór aðeins að lengjast á milli hríða og vill Kristbjörg meina að vatnið hafði verið aðeins of heitt en mér fannst það fínt, gaf mér betri hvíld á milli hríða. Fór síðan að finna kunnuglegan þrýsting niður á við og vissi að þetta færi að klárast. Ég þurfti að nota allan minn kraft til að slaka á þarna niðri til að leyfa hríðunum að gera sitt. Undir lokin fannst mér æðislegt að stynja í hríðunum, þá náði ég að slaka ennþá betur á.

Rembingsþörfin kom smátt og smátt. Kristbjörg sagði mér bara að hlusta á líkamann, ef ég þyrfti að rembast þá myndi ég bara rembast. Hún athugaði aldrei útvíkkunina. Fann hvernig hríðarnar breyttust, og var mikill léttir. Eins og seinast fannst mér rembingurinn mun auðveldari en útvíkkunin. Ákvað til að auðvelda allt að fara aftur í sömu stellingu og ég byrjaði í, því þannig náði ég að opna grindina vel og fann strax að það virkaði. Þannig náði ég líka að halda vel í hendurnar á kallinum mínum og gat kysst hann og knúsað eins og ég vildi. Byrjaði að rembast um 3 leitið og finnst mér alltaf jafn ótrúlegt að finna kollinn fara neðar og neðar. Ég passaði mig að um leið og ég fór að finna fyrir sviða, hægði ég á rembingnum og kollurinn fór aftur inn. Eftir 20 mín af rembing eða kl. 15:20 kom loksins kollurinn. Ótrúlegt að segja þá var það eina skiptið í fæðingunni sem ég missti stjórn á mér og öskraði en vá það var alveg ótrúlegt að þetta væri búið. Var ekki að átta mig að þetta væri búið og ég heyri Kristbjörgu segja fyrir aftan mig, “Mamma ég er komin út, ég þarf einhvern til að taka mig upp” en þá var barnið komið allt út og ég tók það sjálf upp úr vatninu. Væmna ég fór strax að hágráta enda yndislegasta augnablik í heiminum. Litla gullið var mjög rólegt en það andaði alveg strax, og grét stuttu seinna. Við kíktum í pakkann en við vissum ekki kynið á meðgöngunni og sáum strax að við höfðum eignast aðra litla stelpu. Þegar litlan var búin að átta sig á þessum nýja heim fór hún sjálf strax á brjóstið og hefur verið þar síðan. Klárlega besti staðurinn í heiminum.

Síðan vorum við bara í rólegheitum í lauginni og fór upp þegar ég var tilbúin. Fylgjan var ennþá ófædd enda fannst Kristbjörgu alveg óþarfi að koma henni út, hún kæmi út þegar hún væri tilbúin. Ég fór upp í mitt eigið rúm með dömuna og við litla fjölskyldan fórum að kynnast. Á meðan gengu Kristbjörg og ljósmóðurneminn sem hafði verið viðstaddur frá stofunni. Þegar ég fór fram þá var ekki að sjá að þarna hefði verið fæðing. Rúmlega 1,5 klst eftir fæðinguna kom fylgjan og það þurfti ekkert að sauma. Stelpan var vigtuð og mæld, 13 merkur og 51,5 cm. Algjörlega fullkomin.

Eftirmáli

Ég vissi hreinlega ekki að það væri hægt að eiga draumafæðingu. Þessi reynsla mín er gjörólík þeirri fyrri og það er tvennt ólíkt að eiga rólega heimafæðingu þar sem líkaminn fer sjálfur af stað heldur en að þurfa hríðaraukandi lyf til að koma ferlinu af stað eins og ég lenti í seinast. Mér fannst dásamlegt að geta kynnst eingöngu einni ljósmóður í gegnum allt ferlið, sem þekkir mann og óskir. Ég er óendanlega þakklát að hafa tekið þá ákvörðun að eiga heima og vera í mínu umhverfi þar sem ég er á heimavelli. Maðurinn minn er líka sammála því. Þetta var yndisleg upplifun frá byrjun og til enda og svíf ég á bleiku skýi þessa dagana. Lífið er sannlegar dásamlegt.

Fæðingarsagan mín 3.8.2011

Litli gullmolinn minn sem reyndist vera lítil prinsessa kom í heiminn miðvikudaginn 3. ágúst kl. 14.34 eftir 41 vikna meðgöngu. Hún var 12,5 mörk, 51,5cm og höfuðmál 35 cm. Hún er fullkomin í alla staði.

Fæðingin gekk mjög vel og hratt fyrir sig en það er langur aðdragandi að henni enda var ég rúmlega tvo sólarhringa á spítalanum. Hlutirnir fóru ekki alveg eins og ég hafði ímyndað mér en ég er enga að síður mjög sátt við útkomuna.

Mér var búið að líða vel líkamlega og andlega á meðgöngunni en seinustu vikuna fór ég að fá hækkaðan blóðþrýsting og þurfti algjöra hvíld. Ég var orðin slöpp, þreytt og pirruð á biðinni. Um kvöldið mánudaginn 1.ágúst ákvað ég að reyna einhverja þrýstipunktanudd til að reyna að koma einhverju af stað. Um morguninn eftir byrjaði svo legvatnið að leka. Ég hringdi niður í Hreiður og sagði þeim frá þessu, þær ráðlögðu mér að leggja mig og slappa af, bíða eftir að verkir kæmu með þessu og svo kíkja niður til þeirra seinna um daginn. Ég hringdi í Axel sem var í vinnunni og bað hann um að koma heim. Síðan tók við mjög langt ferli og bið. Það var ekki fyrr en um 12 sem ég fór að finna samdrætti með verkjum en ekkert reglulegt en legvatnið hélt áfram að leka. Við fengum okkur að borða og ég reyndi að hvíla mig. Ég reyndi allt sem ég gat til að koma þessu af stað, göngutúrar, froskastellingin, geirvörtunudd. Um 7 leitið fórum við upp á deild í skoðun.

Ljosmóðirin sem tók á móti okkur vildi ganga úr skugga að þetta væri örugglega legvatn sem væri farið að leka. Ég sagði að það hlyti að vera legvatn, annars væri ég farin að pissa á mig. Eftir stutta skoðun var hún alveg sannfærð og athugaði útvíkkun í leiðinni. Hún náði að koma útvíkkun úr 1 í 4 því leghálsinn var svo þunnur og fullstyttur. Við vorum enn að vonast til að ég myndi nú malla sjálf af stað og ætlaði hún að fara að senda mig bara heim í rúmið en eftir að hafa mælt blóðþrýstinginn sem var orðin 160/110 vildu þau ekki senda mig heim heldur buðu mér að vera eftir. Ég mátti því ekki eiga í Hreiðrinu eins og ég var búin að vonast eftir en var þess í stað boðið að vera á fæðingarganginum þar sem ég þyrfti aukið eftirlit vegna blóðþrýstings. Ég fékk fínt herbergi þar með baði eins og ég hafi óskað.

Síðan tók við ennþá meiri bið. Ekkert var að gerast nema óreglulegir samdrættir og pínu verkjaseyðingur. Um 22 bauð ljósmóðirin mér belgjarof til að sjá hvort það myndi koma einhverju af stað. Ekkert gerðist nema auknir samdrættir og verkjaseyðingur í byrjun en þeir duttu svo aftur niður. Um vaktaskipti fór ég aðeins í göngu um sjúkrahúsið, upp og niður tröppurnar og reyndi nánast allt. Ákvað síðan að hætta að reyna og frekar að reyna að slaka á og hvíla mig. Ég setti Grace diskinn í tækið og náði að slaka heilmikið á. Upp undir morgun tjáði ljósmóðirin mér að það þyrfti líklegast að gefa mér hríðaraukandi lyf til að koma ferlinu á stað þar sem það langt var síðan legvatnið byrjaði að leka. Morgunvaktin tók við og fékk ég þennan yndislega ljósmóðurnema sem heitir Edda og útskýrði hún vel fyrir mér að þó að ég þyrfti lyf til að koma mér af stað þýddi það ekki að upplifun mín ætti að verða einhver önnur á fæðingunni. Hún var búin að lesa óskalistann minn vel og vissi að ég vildi gera þetta á náttúrulegan hátt. Útvíkkunin eftir nóttina var ennþá 4-5 enda var ekki margt sem skeði.

Dreypið fór upp um 9 leitið og þá fór allt að gerast. Verkirnir og samdrættir jukust jafnt og þétt, urðu sárari og sárari. Ég byrjaði að ganga um gólf, sitja á bolta og halla mér yfir rúmið. Eg reyndi að vera eins mikið á hreyfingu og ég gat enda fannst mér óþægilegt að sitja kyrr. Ég var samt svoldið bundin þar sem ég var með nál og dreypið í æð og með mónítor (þráðlausan samt) um kviðinn til að fylgjast með hjartslættinum. Ég andaði mig í gegnum verkina,notaði allt það sem ég lærði í jóganu og reyndi að slaka vel á. Edda minnti mig líka á það að spyrnast ekki á móti verknum heldur leyfa hverri hríð að vinna sína vinnu. Það var erfitt en mér tókst það. Ég hugsaði bara að hver hríð færði mér nær barninu mínu og að þetta væru verkir með tilgang. Ég missti pínu tímaskyn eftir þetta og geri mér enga grein fyrir því hve hlutirnir gengu hratt fyrir sig. Það var um 12leitið þá spurði ég hvort ég mætti fara í baðið, hún tjékkaði fyrst á útvíkkuninni og hún var orðin 6 og leghálsinn orðinn tilbúinn. Það var himneskt að komast í baðið og fann ég hvernig ég náði að slaka á í hverjum einasta vöðva líkamans. Ég kom mér þannig fyrir með höfuðið á brúninni og lét mig fljóta í vatninu. Axel stóð fyrir aftan mig allan tímann og hélt í hendurnar á mér. Mér fannst ótrúlegt öryggi að hafa hann þarna og hafði ótrúlega mikla þörf að hafa hann nálægðan mér. Í erfiðustu hríðunum fannst mér best að leggja höfuðið á mér upp í hálsakotið á honum og finna lyktina af honum. Það var svona cirka um 13 leitið sem verkirnir voru að vera óbærilegir og ég missti svoldið stjórninni á mér, ég fór að kalla að ég gæti þetta ekki lengur og vildi bara hætta við.

Edda heyrði mig öskra hástöfum en minnti mig á að panikka ekki, anda rólega, hvatti mig áfram og sagði að þetta gæti ég alveg, ég væri búin að standa mig það vel hingað til. Ég get svarið það að verkirnir voru orðnir það slæmir að ef mér hefði verið boðin mænudeyfing á þessum tímapunkti hefði ég þáð með þökkum. En ég var harðákveðin á óskalistanum að ég vildi hvorki fá deyfinguna eða vera spurð, og var ég mjög þakklát að þau hlustuðu ekki á vitleysuna í mér. Þá spurði Axel mig hvort ég vildi ekki prófa glaðloftið. Fyrst fannst mér það óþægilegt en ég prófaði aftur og vá það bjargaði alveg lífi mínu. Náði að einblína vel á öndunina og talandi ekki um áhrifin sem loftið hafði á mig, mér leið eins og ég hafi verið búin að drekka nokkra bjóra þarna. Ég náði liggur við að dotta á milli hverja hríða og mér leið þá mjög vel. Axel stóð ennþá fyrir aftan mig og var með kalda þvottapoka. Það er svo fyndið að þrátt fyrir að ég væri líklegast komin með 8-9 í útvíkkun þá var ég alltaf að segja einhverja brandara við Axel og ljósuna. Síðan fóru verkirnir að breytast og ég fann þennan svakalega þrýsting niður í rass. Sagði ljósunni að ég héldi að rassinn á mér væri að springa og hún sagði þetta eðlilegt. Ég þurfti að hafa mig alla við að reyna að slaka á þarna niðri til að létta af þessum þrýsting en þetta var ótrúlega óþægilegt. Síðan fékk ég smátt og smátt rembingsþörf. Held að þetta sé undarlegasta og óþægilegasta tilfinning sem ég hef fundið. Í átökunum byrjaði ég að kasta upp og var glaðloftið tekið af mér. Edda spurði mig hvort ég vildi ekki koma upp úr til að athuga útvíkkunina, henni fyndist það betra en við gætum líka gert það ofan í baðkarinu. Nei ég var alveg tilbúin að fara upp úr. Á þessum tímapunkti breyttust verkirnir yfir í algjöra rembingsþörf og get ég sagt að ég var mjög fegin, þá vissi ég líka að þetta væri farið að styttast. Önnur ljósmóðir var þá líka komin inn.

Ég fór upp í rúm og athugaði hún með útvíkkun og hún var orðin 10. Ég vildi bara fá að liggja hálfupprétt í rúminu því þá náði ég að slaka vel á milli hríða. Edda var mjög góður leiðbeinandi og útskýrði hvernig best væri fyrir mig að anda og rembast. Ég reyndi að einblína alla orku mína niður. Hún bað Axel um að koma og hjálpa þannig að hann stóð í eldlínunni og í hverri hríð setti ég fæturnar á mér upp á mjaðmirnar á honum og henni. Er rosa stolt af honum að standa þarna og sjá allt saman, þó ég skil hann vel að hann hafi litið undan á tímum. Rembingurinn tók rúmlega 45 mín. Ég fékk að finna kollinn þegar hann var á leiðinni út og það var mjög undarlegt. Í seinasta rembingnum hélt Edda vel um spöngina á mér og dróg litla barnið út. Það var líka ótrúlega sárt en ég fékk litla barnið mitt strax í fangið og það fór að gráta. Ég fór líka að gráta og var strax búin að gleyma öllu. Þetta var það fallegasta sem ég hafði séð og ég var svo stolt að hafa komið þessu litla barni í heiminn. Síðan var það sem við höfðum beðið eftir var að athuga hvort við hefðum fengið litla prinsessu eða prins. Við kíktum undir handklæðið og jú viti menn þetta var lítil dama. Þarna sátum við öll þrjú, nýja litla fjölskyldan. Fylgjan fæddist nokkrum mínútum seinna og við tók smá saumaskapur. Spöngin var alveg heil en það þurfti nokkur spor í barmana.

Þetta er án efa það erfiðasta sem ég hef gert en ég er enga síður mjög stolt. Mér fannst mjög gott að fá hrós og hvatningu í gegnum fæðinguna enda held ég að annars hefði ég ekki getað gert þetta. Er líka þakklát fyrir að hafa fengið að hafa Eddu hjá mér því hún fór alveg eftir mínum óskum og reyndi að gera þetta að minni stund. Þrátt fyrir að fá ekki alveg það sem ég hefði ímyndað mér hefði ég ekki viljað breyta neinu og er mjög sátt með niðurstöðuna. Verðlaunin eru líka þau bestu í heimi. Þrátt fyrir að vera síþreytt, með slappan, slitin og sigin maga, saumuð saman í klofinu og með brjóstin úti allan daginn þá er þetta best í heimi enda á ég núna fallegustu stelpu í heimi.

Fæðing í faðmi fjölskyldunnar

Þegar ég komst að því að ég væri ófrísk kom ekkert annað til greina en heimafæðing. Mig langaði að eiga draumafæðinguna mína, hafa hlutina eftir mínu höfði og vera stjórnandi en ekki þátttakandi í eigin fæðingu.

Ég setti mig strax í samband við Áslaugu Hauksdóttur ljósmóður og hitti hana á seinnihluta meðgöngunnar. Meðgangan gekk þokkalega eins og gengur og gerist, þurfti að vera í auknu eftirliti, en stefnan var alltaf á heimafæðingu hvað sem á dundi. Ég las og las og drakk í mig allan þann fróðleik sem ég gat fundið. Við hittum líka hana Eydísi doulu og það hjálpaði líka rosalega mikið að undirbúa eins yndislega og persónulega fæðingu og hægt var.

Þegar ég vaknaði 14. apríl grunaði mig ekki hvað sá dagur bæri í skauti sér. Hann var nokkuð frábrugðinn dögunum á undan. Ég var pirruð yfir því að ekkert væri að gerast hjá mér og sannfærð um að ég myndi enda á því að ganga framyfir 40 vikur. Þennan dag vildi ég bara vera ein og alls ekki að neinn væri í kringum mig. Svo fór ég bara að sofa á mínum venjulega tíma um kvöldið, talaði við bumbuna og bað drenginn vinsamlegast um að fara að koma sér í heiminn, það væru allir að bíða eftir honum.

Um klukkutíma seinna kl. 12.30 eftir miðnætti, 15. apríl, vaknaði ég við það að það var eitthvað að leka á milli lappanna á mér og var svolítið mál að pissa. Ég stóð þá upp og fór fram á bað og þegar ég ætlaði að stíga yfir þröskuldinn inn á baðið kom væn skvetta af legvatni. Ég var nú samt ekki sannfærð um að þetta væri legvatn, hélt svo sem alveg að ég væri að pissa á gólfið. Ég fór aftur upp í rúm og ætlaði að halda áfram að sofa. En við hverja hreyfingu lak alltaf meira og meira.

Þá vaknaði Daði við bröltið í mér og við vorum nokkuð viss um að nú færi þetta að gerast. Ég fór að fá aðeins sterkari verki, ekki reglulega, en á svona 4-6 mínútna fresti. Ég hringdi og lét Áslaugu vita að þetta væri að byrja hjá okkur. Ég fann samt að þetta var ekki að fara að gerast alveg strax svo mér fannst ég ekki þurfa að fá hana alveg strax til okkar. Ákvað að reyna að hvíla mig eitthvað smá, en það gekk nú ekkert svo rosalega vel. Ég tók til spítalatöskuna ef til þess kæmi að ég þyrfti að fara þangað. Fór fram og settist á grjónapúða og reyndi að slaka vel á. Hlustaði á tónlistina mína og reyndi að undirbúa mig fyrir átökin framundan.

Daði fór í að undirbúa heimilið. Hann blés í sundlaugina og kveikti á kertum og gerði allt svo kósí fyrir okkur. Um klukkan 3 hringdi ég svo í Áslaugu og hún kom stuttu seinna. Hún tók aðeins stöðuna sem var bara fín, þrír í útvíkkun, samdrættirnir á 2-4 mínútna fresti en ekkert svo vondir. Bjóst samt eiginlega við meiri útvíkkun og leið hálf kjánalega yfir því að hafa kallað svona snemma í hana.

Hún smellti svo nál á milli augnanna á mér sem átti að hjálpa til við slökunina og sagði okkur að reyna að hvíla okkur bara inni í rúmi og lagði sig svo sjálf í sófanum. Við fórum þá bara inn í herbergi og reyndum að hvíla okkur, ég sat uppi í rúmi og verkirnir byrjuðu að verða verri þarna en ekkert óbærilegir og ég andaði mig bara í gegnum þá. Lilja Bríet dóttir okkar, sem þá var fjögurra ára, vaknaði þarna og var ótrúlega spennt yfir því sem var að gerast. Kallaði inn í bumbuna og sagði litla bróður að drífa sig.

Um kl. 04:30 voru verkirnir orðnir frekar vondir og ég vildi fara í laugina. Það var alveg ótrúlegt hvað það var gott! Að geta hreyft sig að vild og slakað vel á var einmitt það sem ég þurfti á að halda. Ég svamlaði svo bara í lauginni og andaði og slakaði. Lilja Bríet og Daði gáfu mér kalda þvottapoka á ennið og Áslaug kom öðru hvoru til mín og tók hjartsláttinn hjá barninu. Hún rétt snerti magann til að finna samdrættina og notaði sinn innbyggða „mónitor” til að meta þá. Annars hélt hún sig bara til hlés og fylgdist með úr fjarlægð.

Klukkan 5 kom Arnbjörg vinkona mín til að líta eftir Lilju og þær dunduðu sér bara í stofunni, kíktu til mín öðru hverju og fóru svo bara inn í herbergi. Stuttu seinna fann ég að þetta var að fara að gerast, litli kútur vildi greinilega fara að komast í heiminn. Síðustu þrjár hríðar fyrir rembing komu hver á eftir annarri, voru langar og vondar og eina sem ég gat hugsað um var að fá smá hvíld fyrir rembinginn því mér fannst ég vera svo þreytt. Bara 5 mínútur var allt sem ég þurfti til að safna kröftum, en það var víst ekki í boði.

Daði hoppaði ofan í laugina til mín og tók sér stöðu fyrir aftan mig. Hann hélt undir handleggina á mér og ég hálf sat/stóð í vatninu. Í þremur hríðum og á 7 mínútum kom drengurinn syndandi út í vatnið, kl. 05:37. Ég veiddi hann sjálf upp úr og settist beint í fangið á Daða. Hann var kominn! Og hann var svo rólegur og dásamlegur, en skemmtilega brúnaþungur. Grét ekki en lét bara rétt heyra í sér að það væri allt í lagi með hann. Lilja Bríet kom þá hlaupandi innan úr herbergi og hoppaði ofan í til okkar.

Áslaug beið svo bara á hliðarlínunni, tilbúin að grípa inn í ef til þess kæmi. Þvílíka upplifunin að hafa alla fjölskylduna og æskuvinkonu hjá sér á þessu ótrúlega augnabliki. Og þessa dásamlegu ljósmóður sem veit upp á hár hvað hún er að gera. Lætur manni líða svo vel, eins og maður sé eina konan í heiminum sem er gerð til að fæða börn og engin geti gert það betur! Hvetur mann áfram á mildan og mjúkan hátt og leyfir manni að finna sínar eigin leiðir og treysta á sitt eigið innsæi. Er ekki sífellt að tékka á útvíkkun, gerði það bara þegar hún kom og svo ekkert aftur. Trúði því bara að þegar ég sagðist þurfa að rembast, þá var ég komin með fulla útvíkkun og mátti byrja.

Við lágum svo bara þarna í smá stund og dáðumst að nýja fjölskyldumeðlimnum. Um korteri seinna fæddi ég fylgjuna og við skoðuðum hana. Það sem Áslaugu þótti merkilegt við fæðinguna var að það blæddi ekki dropa af blóði, hvorki þegar ég fæddi barnið né fylgjuna. Ég fór svo upp í rúm og litli kútur kom á brjóstið og drakk eins og hann hefði aldrei gert neitt annað. Svo var einhver smáræðis saumaskapur og á meðan voru feðgarnir og stóra systir að skoða hvert annað. Þau hjálpuðust svo að frammi við að ganga frá og svo borðuðum við öll saman áður en Áslaug og Arnbjörg héldu út í morgunsólina.

Litla fjölskyldan fór öll upp í rúm að kúra eftir þessa viðburðaríku og skemmtilegu nótt. Hún gleymist aldrei.

Sagan var upphaflega birt á pressan.is

Fæðingarsagan hennar Röskvu

Ég átti tíma hjá ljósunni á settum degi og þegar ég mætti í skoðun kom í ljós að blóðþrýstingurinn hafði hækkað og neðri mörkin voru komin yfir 100. Ég hef verið með háan blóðþrýsting síðan hann var mældur fyrst þegar ég var 17 ára og aldrei fundið neitt fyrir því, held að það sé mér bara eðlilegt. Hann hafði líka haldið sér nær alla meðgönguna og meira að segja lækkað á öðrum þriðjungi hennar. Ég var svo búin að vera á lyfjum við honum frá 35. viku þegar hann fór aðeins að stíga en hann hafði haldið sig á mottunni þangað til. Ljósan ákvað þennan umrædda dag að senda mig í dagönn og ég mætti niður á deild nokkrum tímum seinna.

Ég var klukkutíma í mónitor og mældust töluverðir samdrættir á meðan. Blóðþrýstingurinn hélst jafn hár og eftir að það mældust tveir plúsar í þvagi hjá mér var ég úrskurðuð með meðgöngueitrun og ákveðið að setja mig af stað daginn eftir. Það er óneitanleg skrítin tilfinning að fá að vita fyrir víst að maður fái ungann sinn í hendurnar eftir einn til tvo daga! Ég var að springa úr spenningi þegar ég hringdi í konuna mína og mömmu til að segja þeim fréttirnar, kannski yrði komið barn á morgun!

Við tók undirbúningur fyrir gangsetninguna og spítalavist, stóra systir látin vita af fréttunum sem og pössunarpían og svo var bara að bíða. Þar sem ég var með samdrætti með verkjum ákvað ég að taka verkjatöflu, fara í sturtu og reyna að sofa og það tókst bara ágætlega. Spúsan var hins vegar eins og hengd upp á þráð og alveg að farast úr stressi og sat alla nóttina inni í stofu og bjó til stuttmynd í tölvunni.

Við áttum kósý morgun með stelpunni okkar og fengum góða vinkonu í heimsókn sem var ágætt til að dreifa huganum. Vorum svo mættar með allt okkar hafurtask niður á deild á slaginu eitt. Það var búið að segja mér að mæta bara með maka og hringja svo í mömmu þegar eitthvað færi að gerast en við vorum löngu búnar að ákveða á hún yrði viðstödd þessa merkisstund. Það var mikið að gera niðri á deild og við látnar bíða í meira en hálftíma frammi á gangi. Þá var okkur loks vísað á herbergi, nokkurs konar biðherbergi en þar áttum við að vera þangað til fæðingin færi að malla í gang. Þar sem ég var með meðgöngueitrun mátti ég ekki eiga í Hreiðrinu sem var pínu svekkjandi en sem betur fer var herbergið sem við fengum æðislegt, tvö stór, stillanlega rúm, sjónvarp (eina herbergið með sjónvarpi) og stórt baðherbergi. Ég var sett í mónitor og klukkan þrjú fékk ég fyrstu gangsetningartöfluna. Við krossuðum putta og vonuðum að ég þyrfti bara eina.

Stuttu seinna kom ljósan til okkar með þær fréttir að viðbúnaðarstig spítalans hefði verið fært á hæsta stig vegna svínaflensunnar, lokað hefði verið fyrir allar heimsóknir og bara einn mátti vera viðstaddur fæðinguna. Mér leið eins og ég hefði verið kýld í magann og ljósan hafði varlað lokað dyrunum þegar ég byrjaði að háskæla af vonbrigðum. Mig hafði dreymt svo lengi um að deila þessari stund með mömmu og svo fannst mér líka sárt að Rakel fengi ekki að koma upp á deild að sjá barnið nýfætt. Ég held ég hafi grátið stanslaust í klukkutíma og treysti mér ekki til að segja mömmu fréttirnar svo Hrund sá um það. Mamma var að vonum svekkt en við skildum alveg afhverju þurfti að gera þessar ráðstafanir, það var pakkað á gjörgæslu og berskjaldaðir nýburar í húsinu.

Ég náði aðeins að jafna mig og þá var komið að næstu töflu, fimm tímum frá þeirri fyrstu. Eftir hana fór ég að fá reglulega og sterka samdrætti og voru um 5 mín. á milli. Ný og yndisleg ljósa var komin á vakt og tilkynnti mér að leghálsinn væri fullstyttur og mjúkur og ég komin með 1 í útvíkkun. Þegar þriðja ljósan kom á vakt á miðnætti ákvað hún að færa okkur yfir á fæðingargang þar sem hún átti von á því að útvíkkunin væri orðin meiri og hægt yrði að sprengja belginn. Aftur vorum við heppnar og fengum stærsta fæðingarherbergið með baðkari sem var einmitt það sem ég hafði beðið um. Því miður var leghálsinn alveg eins og því ekki hægt að reyna að sprengja belginn. Samdrættirnir voru meira og minna dottnir niður en ég var með stöðuga verki svo ég fékk verkjatöflu, þriðju gangsetningartöfluna og skipun um að reyna að sofa. Verkirnir og spenningurinn héldu fyrir mér vöku og auk þess þurfti stöðugt að vera að mæla blóðþrýstinginn og setja mig í mónitor svo það var lítill svefnfriður. Klukkan þrjú fékk ég fjórðu gangsetningartöfluna og þær fréttir að það væru ekki gefnar fleiri en fimm, eftir það væri gripið til annarra ráðstafanna. Ég var orðin úrvinda af verkjum og þreytu og bað og vonaði að það þyrfti ekki fleiri töflur.

Áður en ljósan fór af vakt ákvað hún að reyna að sprengja belginn en það hafðist ekkert upp úr því nema hrikalegur sársauki fyrir mig. Það var kominn bjúgur í leghálsinn þar sem hann hafði verið fullstyttur svo lengi en samdrættirnir dottnir niður. Ég fékk aftur verkjatöflu og nýja ljósu á vakt og náði þetta skiptið að sofa í um einn og hálfan tíma.

Sem betur fer náði ég að hvílast aðeins því ballið var að byrja. Ég vissi ekki fyrr en inn komu tveir læknar og ljósan með þær fréttir að það eigi að gera aðra tilraun til að sprengja belginn. Hálfsofandi geri ég mig klára og en vakna snögglega við nístandi sársauka. Annar læknirinn ýtti barninu ofan í grindina á meðan hinn læknirinn notaði alla sína krafta til að komast inn fyrir og sprengja belginn. Eftir óratíma fann ég loks vatnið seytla en þessi meðferð hafði það í för með sér að í hvert skipti eftir þetta sem ég var skoðuð ætluðu augun út úr höfðinu á mér af sársauka, ég var öll svo aum.

Samdrættirnir hrukku í gang. Þarna var klukkan rétt um tíu á föstudagsmorgni, 17 tímar frá fyrstu gangsetningartöflu. Ljósan hafði ákveðið að bíða með að gefa mér hríðaukandi dreypi þar sem ég var með samdrætti en eftir einn og hálfan tíma höfðu þeir ekkert aukist svo dreypið var sett upp. Þá fór sko allt í gang.

Fyrst rólega og ég andaði mig gegnum verkina. Eftir því sem dreypið var aukið hertust verkirnir og ég bað um að fá að fara í baðið þar sem mér var farið að vera mjög illt. Læknarnir vildu hins vegar ekki leyfa mér það, bæði var ég með dreypi í æð og mónitor um mig miðja en svo var blóðþrýstingurinn líka farinn að hækka svo mikið. Ég fékk blóðrþýstingslyf í töfluformi og í æð en þrýstingurinn var áfram hár. Dreypið var aukið og allt í einu ruddust verkirnir fram. Ég greyp andann á lofti í hverri hríð og fannst eins og bakið væri að brotna. Mér var svo illt að ég stóð ekki í fæturna og engdist því um sitjandi í rúminu. Á klukkutíma urðu verkirnir óbærilegir og ég missti mig algjörlega. Grét og veinaði í hverri hríð og leið eins og ég væri að deyja, þvílíkur sársauki. Elsku Hrund var alveg miður sín en ljósan var fljót að átta sig og sagði kominn tíma á mænudeyfingu. Bæði var þrýstingurinn svo hár (og mænudeyfing besta meðalið við því) og svo sá hún að ég gat ekki meir. Það er víst ekki óalgengt að svona fari í gangsetningu, sóttin verður allt öðruvísi en þegar maður fer sjálfur af stað.

Þessi yndislega ljósa (hún var uppáhaldið mitt af þeim sex sem unnu sínar vaktir á meðan öllu stóð) var 5 mínútur að ná í svæfingarlækni og hann var 4 mínútur að setja upp deyfinguna og svo ég var ekkert smá heppin með það. Þetta gekk eins og í sögu og klukkan tvö lá ég í rúminu og mestu verkirnir farnir. Deyfingin tekur reyndar ekki þrýstinginn sem er líka sársaukafullur en ég réð vel við hann. Við Hrund fengum okkar að borða og ég gat dottað.

Um hálf fjögur var tekin blóðprufa úr kollinum á krílinu og útvíkkunin skoðuð en hún var þá komin í 5-6. Ég fékk ábót á deyfinguna og nýja ljósu og ljósmóðurnema. Verkirnir hertust svo skyndilega og um leið og það var hægt fékk ég ábót á deyfingua og þær yndislegu fréttir að útvíkkunin væri fullkláruð og aðeins smá brún eftir. Útvíkkunin hafði farið úr 5 í 10 á einhverjum klukkutíma. Deyfingin virkaði takmarkað og ég var byrjuð að fá rembingstilfinningu. Blóðþrýstingurin rauk upp úr öllu valdi og allt einu fór hjartsláttur ungans að taka dýfur. Það var hræðilegasta stund lífs míns þegar ég heyrði hvernig hægðist á honum og svo datt hann skyndilega út þrátt fyrir að elektróða (fyrir þá sem ekki vita virkar hún eins og móntor og mælir hjartsláttinn nema hún er fest beint við barnið) væri tengd við kollinn á krílinu. Læknirinn sem hafði fylgst með blóðþrýstingum og dælt í mig blóðþrýstingslyfjum í æð undanfarna tvo tímana ákvað að það væri kominn tími á sogklukku. Ég mátti svo bara rembast þegar ég vildi og ég var byrjuð að rembast áður en sogklukkunni var komið fyrir.

Þegar allt var klárt tók það þrjár hríðar að koma unganum út. Miðað við sársaukann í hríðunum áður en ég fékk mænudeyfinguna var rembingurinn lítið mál þótt það væri frekar sárt að vera með kollinn á milli fótanna. Léttirinn þegar barnið skaust út og ég fékk það upp á magann var ólýsanlegur. Fyrir einhvern misskilning héldum við Hrund í smá stund að við hefðum fengið strák, ég get svo svarið að mér heyrðist einhver segja það. Ljósan spurði svo hvort við værum búnar að kíkja á kynið og þá sáum við að þetta var þess gullfallega stelpa!

Ég var búin að gleyma að ég þurfti að fæða fylgjuna og dauðbrá þegar þær byrjuðu að ýta á magann á mér. Fylgjan kom og tonn af blóði með. Þar sem fæðingin hafði verið svo lengi í gang var legið orðið mjög þreytt og við fæðingu fylgjunnar sprungu æðar í því. Blæðingin ætlaði aldrei að hætta og í klukkutíma hömuðust tvær ljósur á maganum á mér til þess að fá legið til að dragast saman. Ég fékk lyf í æð sem átti að hjálpa til og Hrund reyndi að róa stelpuna sem var sármóðguð yfir því að fá ekki brjóst.

Sársaukinn við hnoðið var meiri en í hríðunum og rembingnum samanlagt. Ég lá bara þarna og tárin láku niður kinnarnar á mér og ég hélt ég myndi ekki hafa þetta af. Sem betur fer tekur allt enda og loksins minnkaði blæðingin og það var hægt að sauma mig. Þrátt fyrir sogklukkuna rifnaði ég lítið sem ekkert og mér var líka nokkuð sama þar sem ég fékk að gefa stelpunni á meðan lappað var upp á mig. Við Hrund vorum búnar að ákveða nafn svo hún var nefnd í fanginu á mér og það var ólýsanleg tilfinning að halda á Aðalbjörgu Röskvu í fyrsta skipti.

Þrátt fyrir að fæðingin tæki 27 tíma frá gangsetninu tók hún enga stund þegar hríðarnar loksins byrjuðu eða rétt um 4-5 tíma. Mér var rúllað niður á sængurkvennagang og við mæðgurnar þrjár fengum smá stund áður en Hrund þurfti að fara heim. Það var erfitt að vera ein um nóttina og Sprundin gat ekki haldið aftur af tárunum þegar hún þurfti að fara. Röskva grét þangað til ég tók hana upp í en þar svaf hún eins og steinn. Við fengum svo að fara heim á hádegi daginn eftir þar sem blóðþrýstingurinn lækkaði fljótt eftir fæðingu og ég var öll að koma til.

Við fundum ekki fyrir því að það væri niðurskurður á spítalanum þar sem allir sýndu natni og mikla umhyggju og ljósurnar voru hver annarri frábærari. Þar sem ég missti um 1 lítra af blóði er ég búin að vera lengi að jafna mig en brjóstagjöfin gengur vel og Röskva er algjör draumur.

Sagan var upphaflega birt á litlahusid.blog.is

Fæðing Viktors

Ég hafði ekki sagt neinum settan dag og af því við fjölskyldan vorum í sumarfríi var ég næstum hætt að fylgjast með dögunum sem liðu hver af öðrum. Það var því engin pressa. Mér leið vel og vissi að ekki þýddi að miða of mikið við dagatalið, seinast hafði ég gengið 41 viku og 6 daga.

Við Kristbjörg ljósmóðir vorum báðar afslappaðar og miðuðum hálft í hvoru við að ég gengi vel og lengi með, eins og í fyrra skiptið.

Ég vaknaði á fallegum miðvikudegi, gengin 40 vikur og 3 daga. Mágkona mín kom og sótti mig undir hádegið og við fórum saman í jógatíma til Auðar. Ég ákvað að skella mér á töfradýnuna í horninu, mér fannst það einhvern veginn viðeigandi í þetta skiptið. Ég tók orð Söru jógakennara um að við skyldum hlusta á líkamann bókstaflega og lagðist snemma undir teppið í slökun og naut þess sem ég vissi að myndi verða einn af mínum síðustu tímum í meðgöngujóga.

Eftir hádegið fórum við litla fjölskyldan í búðarferð, keyptum auka lak á hjónarúmið og bleyjupakka fyrir nýbura. Planið var svo að baka hafrakex eftir að minn 2 ára færi í háttinn um kvöldið. Það varð lítið úr bakstrinum því ég var svo þreytt í mjóbakinu upp úr klukkan 7 að ég treysti mér varla til að standa. Ég lagðist því bara upp í sófa og fór að horfa á sjónvarpið meðan eiginmaðurinn straujaði skyrtur og ungbarnarúmföt.

Rétt upp úr kl 10 um kvöldið fann ég sting niður og fannst ég heyra smell. Í nokkrar mínútur þorði ég ekki að hreyfa mig og sagði manninum mínum að þetta hefði nú verið eitthvað undarlegur stingur. Það var svo ekki fyrr en ég stóð upp úr sófanum sem ég fann vatnið leka. Maðurinn minn stökk og náði í handklæði og rétti mér svo síma til að hringja í Kristbjörgu. Seinast hafði fæðingin líka byrjað með því að vatnið fór, ég hafði búið mig undir að núna yrði þetta öðruvísi og að reglulegar bylgjur myndu segja mér að ég væri komin af stað. Mér var því nokkuð brugðið. Kristbjörg kom, allt leit vel út og litla krílið loks skorðað.

Ég fór upp í rúm til að reyna að hvílast, því ég bjóst við að fljótlega færi allt að gerast, þannig var það síðast. Ég hlustaði á Hypnobirthing slökunina og valin lög af playlistanum. Ég náði að dotta smá. Hægt og rólega fóru bylgjurnar að gera vart við sig og ég tók brosandi á móti þeim með djúpri öndun. Á einhverjum tímapunkti fann ég að bylgjurnar voru orðnar of sterkar til að eg gæti tekið á móti þeim útaf liggjandi og fór á fjóra fætur. Um svipað leyti fór ég að hnippa í sofandi eiginmanninn, hann svaf í gegnum stunurnar frá mér. Hann ræsti Kristbjörgu í annað sinn, lagði hitapoka á mjóbakið sem var enn jafn þreytt og gaf mér fiðrildanudd (e. light touch massage). Ég tók aldrei tímann á milli hríða, hafði augun lokuð og lét mér líða vel í eigi heimi.

Þegar Kristbjörg kom bauð hún mér að fara í laugina sem ég þáði. Á leið minni inn í stofu vissi ég að ég myndi ganga fram hjá eldhúsklukkunni en mér fannst skipta miklu máli að vita ekki hvað klukkan væri. Ég vissi að það myndi ekki hafa góð áhrif á mig að komast að því hvort langt eða stutt væri síðan vatnið fór, annað hvort myndi ég upplifa að fæðingin væri að ganga hratt fyrir sig sem myndi gera mig órólega eða að ég upplifði að ég væri búin að vera lengi í fæðingu og myndi þá meðvitað fara að þreytast eða vorkenna sjálfri mér. Ég vissi semsagt ekkert á þessarri stundu hvort ég hefði legið uppi í rúmi í eina klukkustund eða sex. Tímaleysið hafði þjónað mér vel í síðustu fæðingu og ég vildi að það gerði það líka núna.

Vatnið var notalegt en það var ég að prófa í fyrsta skipti. Ég man ég hugsaði þegar ég fór ofan í laugina að þegar ég færi upp úr þá myndi barnið vera fætt og þessarri meðgöngu lokið. Mér fannst það að vissu leyti leiðinlegt því ég hafði notið mín á meðgöngunni. Ég dúaði og vaggaði í vatninu í bylgjunum og reyndi að nýta mér þyngdarleysið. Ég var einnig í dágóða stund að finna þægilegustu stellinguna, átti í einhverjum vandræðum með hvernig ég vildi hafa hnén meðan ég hallaði mér yfir brúnina á lauginni og var því á smá iði. Mér finnst eins og fljótlega eftir að ég fór ofan í laugina að það væri kominn þrýstingur niður í toppunum á bylgjunum og Kristbjörg hafði orð á því. Ég leyfði líkamanum að stjórna og ýtti ekki með. Mig grunar að Kristbjörgu hafi eitthvað verið farið að lengja eftir því að eitthvað meira gerðist og bað mig að snúa mér við svo hún gæti skoðað leghálsinn. Hún sagði að allt væri mjúkt en það væri brún á leghálsinum. Fyrir mér þýddi þetta að rembingurinn væri ekki tímabær og frekar að trufla, ég þyrfti að einbeita mér að því að opna betur. Ég ákvað að prófa að fara á klósettið en gat ekkert pissað. Mér til mikils léttis duttu bylgjurnar niður meðan ég var á klósettinu, það kom svona eins og pása. Ég heyrði að strákurinn minn var vaknaður og var að koma niður. Hann var mjög glaður þegar hann sá mig koma út af klósettinu enda hafði hann komið að mömmu og pabbarúmi auðu og vissi ekki alveg hvað var í gangi. Einhver reyndi að útskýra fyrir honum að mamma væri upptekin meðan ég fékk aðstoð við að komast aftur ofan í laugina. Að mamma væri í sundlaug inni í miðri stofu vakti sko heldur betur áhuga en hann skynjaði samt að það væri eitthvað sérstakt í gangi, hélt ró sinni og strauk mér nokkrum sinnum áður en hann var lokkaður inn í eldhús með ABT mjólk. Amma hans kom svo innan fárra mínútna og sótti hann.

Fljótlega fór allt af stað aftur. Ég ímyndaði mér að leghálsinn væri eins og lítil gúmmíteygja og að hún stækkaði og það teygðist á henni í hverri bylgju. Tilfinningin í líkamanum var einhvern veginn þannig. Ef ég fann að bylgjan var sterk fór ég að fnæsa eins og hestur til að hemja rembinginn. Ég vildi ekki rembast því mér fannst rembingurinn þreyta mig. Ég reyndi líka að vagga mjöðmunum, dúa í vatninu, hreyfa fæturna og vera á einhvers konar hækjum, það virtist hjálpa mér að vera á smá hreyfingu. Þetta var samt stutt stund, fæðingarskýrslan segir 10 mínútur. Skyndilega fann ég svo barnið bara næstum detta niður fæðingarveginn í einni hríð og kollinn þrýsta á spöngina. Síðast hafði ég verið lengi að mjaka barninu neðar og neðar og mér fannst þetta því vera að ganga vel og örugglega fyrir sig, þakkaði fyrir í hljóði og sagði ,,kollur’’ við manninn minn og Kristbjörgu.

Ég leyfði líkamanum að stjórna ferðinni í kollhríðunum, einbeitti mér að önduninni og sagði sjálfri mér að taka mér þann tíma sem ég þyrfti, hægt og ljúft myndi verða þægilegast. Ég tengdist barninu mjög vel þegar ég fann svona vel fyrir kollinum. Alltaf þegar ég upplifði að það gæti ekki teygst meira á mér kom næsta hríð og afsannaði það. ,,I am big’’ eins og Ina May segir. Að lokum fæddist kollurinn og svo allt barnið í næstu bylgju, fæðingarskýrslan segir að þetta hafi tekið 30 mínútur. Ég sneri mér við í lauginni, tók barnið mitt upp og í fangið. Þetta var strákur.

Ég fæddi fylgjuna í sófanum hálftíma seinna, á sama tíma og ég lagði drenginn minn á brjóst í fyrsta skipti. Spöngin var heil. Ég bað um að stóri strákurinn minn fengi að koma og hann mætti galvaskur og glaður og fannst afar spennandi að sjá þetta litla barn drekka mjólk hjá mömmu sinni. Pabbinn klippti svo á naflastrenginn og mamma og litla kríli sofnuðu vært í sófanum.

Fæðingarsaga Rökkva

Formáli

Í maí 2011 eignuðumst við stelpuna okkar. Meðgangan hafði verið frábær og ég uppfull af bjartsýni og tilhlökkun fyrir fæðingunni. Hafði ofurtrú á náttúrunni og datt ekki annað í hug en að líkami minn réði vel við fæðingu. Frá upphafi var stefnt að heimafæðingu, enda sá ég lítinn tilgang með að innritast á sjúkrahús nema þurfa aðhlynningu og verkfæri lækna. Sem blessunarlega minnihluti fæðandi kvenna þarf.

Náttúran hins vegar brást mér í það skipti. Fæðingin var óhemju löng og erfið. Höfuð barnsins kom skakkt niður – sem olli hægum framgangi þrátt fyrir kröftugar hríðir, og óskaplegu álagi á mjóbakið. Eftir hátt í sólarhringslanga fæðingu festist ég með 8 cm í útvíkkun í þrjá tíma og varð að sættast á að þessi fæðing yrði ekki kláruð án mænudeyfingar. Að losna við lamandi sársaukann eftir þennan erfiða sólarhring var heldur betur léttir, en seint verður þó sagt að spítalafæðingin hafi verið góð upplifun.

Líkt og örmagna foreldrarnir réð stelpan okkar illa við þessa löngu fæðingu og stuttu eftir komuna á LSH fór hún að sýna streitumerki, svo vel þurfti að fylgjast með hjartslætti og sýrustigi hennar í nokkra klukkutíma. Eftir þriggja tíma árangurslausan rembing var loks ákveðið að draga hana út með sogklukku. Við munum seint skilja af hverju beðið var svo lengi með inngrip, því í kjölfar þessa álags fæddist Ronja mín með aðeins 3 í apgar. Eftir nokkrar sekúndur á mömmubringu fór hún á vökudeild og þurfti þar vikudvöl til að jafna sig. Við vorum óskaplega heppin með sterku og kröftugu stelpuna okkar sem er fullkomlega heil í dag. Ekki eru allar fjölskyldur svo heppnar og auðvelt að verða fyrir súrefnisskorti í þess háttar fæðingu. Starfsfólk vökudeildar bað okkur að vera þakklát fyrir að stúlkan kom út þarna en ekki einni hríð síðar.

Minningin um fæðingarverki dofnar merkilega fljótt, en ennþá herpist maginn saman við að rifja upp fyrstu tvo tímana í lífi dóttur minnar – sem hún eyddi í hitakassa fjarri mömmulíkama sem hún hafði alla tíð tilheyrt. Að ég tali nú ekki um næturnar sem við eyddum heima á barnlausu heimili meðan skonsan dvaldi á vökudeild. Það var eins og rífa úr sér líffæri og skilja það eftir hjá ókunnugum (sem reyndust þó dásamlegar konur sem sinntu gullinu okkar vel í fjarveru foreldranna). Þá er ekki hægt að segja að sængurlegan hafi verið notaleg upplifun, við virðumst hafa verið sérdeilis óheppin með vinnubrögð starfsfólks (ef marka má reynslu margra annarra). Þrátt fyrir að vera þar nær vökubarninu mínu en heima, var ég afar fegin þegar ég yfirgaf sængurkvennaganginn og langaði aldrei þangað aftur.

Haustið 2013 fannst okkur kominn tími á fjölgun í fjölskyldunni – sem mætti við fyrsta kall. Þrátt fyrir að vera plönuð og hjartanlega velkomin viðbót, fengum við hálfgert áfall við að átta okkur á að nú væri aftur komið að fæðingu. Þá tók við talsverð vinna. Svo sem fundir með alls kyns fagfólki og yfirmönnum spítalans til að reyna að skilja vinnubrögðin úr síðustu fæðingu (sem enginn gat reyndar útskýrt en afsökunarbeiðnir var ljúft að heyra) og fá loforð um að næst yrði ólíkt brugðist við og engin óþarfa áhætta tekin með líf barnsins okkar.

Í þetta skipti var alls ekki á tæru hvar ég vildi fæða barnið, því síðasta heimafæðing reyndist líkamanum ofviða og spítalafæðingin var ömurleg upplifun. Það var óskaplega erfið staða að treysta engum fæðingarstað almennilega, og hefði ég gefið mikið fyrir bjartsýnina frá fyrri meðgöngu þegar engar erfiðar minningar þvældust fyrir. Það var loks þegar mér veittist sá heiður að ljósmynda heimafæðingu að ég ákvað að stefna þangað aftur. Sú mamma hafði átt svipað erfiða fæðingu og ég sama sumarið, en átti núna mun styttri og viðráðanlegri fæðingu. Að verða vitni að því eyddi loks þeim ótta mínum að ég væri kannski alls ekki byggð fyrir fæðingar og dæmd til að mistakast. Ég ákvað að við hefðum bara verið hrikalega óheppin og líkurnar á að vel gengi næst væru sannarlega okkur í hag. Þungu fargi var létt af mér við taka loks ákvörðun um fæðingarstað, og finna aftur til jákvæðni og tilhlökkunar.

Heimafæðinguna nálguðumst við þó á annan hátt en síðast. Okkur fannst mikið atriði að hafa aftur sömu ljósmæður sem vel þekktu söguna okkar, og ákváðum að hafa alla þröskulda fyrir inngripum lægri og tímamörk styttri. Í þetta skipti ætlaði ég að vera með fullri meðvitund á þeirri stóru stund þegar ég fengi barnið mitt í fangið en ekki út úr heiminum af örmögnun. Og mikilvægast af öllu var að nú skyldi ég fá drenginn minn í fangið og missa hann ekki þaðan aftur. Fæðingin skyldi öll miða við að leggja sem allra minnst á barnið mitt og forða því frá aðskilnaði frá mömmu sinni.

Með hverjum deginum sem styttist í fæðingu varð kvíðinn minni og tilhlökkunin meiri. Ekki síst hjá þeirri þriggja ára sem beið spennt eftir að verða stóra systir og ætlaði að gefa litla barninu sumt dótið sitt, hálft rúmið og alla þá kossa sem hún ætti til. Við vorum tilbúin fyrir litla bróður og tilbúin í aðra fæðingu.

Heimafæðing með smá spítalastoppi

Að morgni 19. júlí fór ég á fætur dauðþreytt og grautfúl yfir að hríðir næturinnar höfðu algjörlega dottið niður. Hafði reyndar ekki fengið mikinn svefnfrið síðustu nætur fyrir æfingarhríðum, en í þetta skiptið var ég handviss um að um alvöru hríðir væri að ræða og gapti af undrun yfir að allt dytti niður um morguninn. Bugaðist alveg og fannst eins og þetta barn kæmi aldrei út. Ennþá átti ég raunar þrjá daga í settan dag, en óttaðist að þegar loks kæmi að fæðingunni yrði ég örmagna eftir svefnleysið og réði ekkert við álagið. Aðrar reyndu að hughreysta mig með að allar þessar æfingar væru pottþétt að gera sitt gagn og stytta þar með sjálft fæðingarferlið, en mér gekk illa að trúa því þar sem ég hafði ekkert grætt á margra vikna fyrirvaraverkjum í löngu fæðingu dóttur minnar. Í fýlukasti fór ég ein út að labba í mígandi rigningunni og stoppaði lengi fyrir utan hús þar sem nýburi grét sárt. Eflaust erfitt hljóð í eyrum þeirra nýbökuðu foreldra, en mikið þráði ég að fá minn eigin vælandi kveisustrump í fangið.

Dagurinn leið og seinnipartinn byrjuðu samdrættirnir aftur, svo ég bjó mig undir aðra vökunótt. Enn í fýlu dró ég fjölskylduna út í bíl um kvöldið, varð að komast út úr húsi og hressa mig við. Við enduðum heima hjá foreldrum mínum þar sem systa og fjölskylda höfðu nýlokið við að borða dýrindis gæsabringur (hey takk fyrir að bjóða okkur!). Við borðuðum afganga og sóttin harðnaði smátt og smátt. Ég tók tímann á milli og þegar hríðirnar komu á 3-6 mínútna fresti ákváðum við að halda heim. Til öryggis þáðum við að Ronja myndi gista hjá frænku sinni, en ennþá þorði ég ekki að treysta á að þetta væru ekki plathríðir.

Heima fórum við í rúmið, staðráðin í að ná smá hvíld ef fæðingin væri í rauninni að skella á – óþægilega minnug þess hversu löng og lýjandi síðasta fæðing var. Sá blundur varð hins vegar mjög stuttur því sóttin harðnaði hratt. Við færðum okkur því inn í stofu í kringum miðnætti og gerðum heimilið fæðingarvænt. Ég kveikti á kertum um allt, setti á bíómynd og hrúgaði dýnum, púðum og teppum á gólfið. Ég lét ljósmæðurnar vita af yfirvofandi fæðingu en þurfti þó ekki á þeim að halda strax, hríðirnar voru vel viðráðanlegar með nuddi frá mínum ástkæra. Eftir eina bíómynd voru samdrættirnir farnir að taka slatta á, svo ég ákvað að dýfa mér ofan í baðkarið. Þar var yyyndislegt að vera. Hríðir á landi og hríðir í heitu vatni eru bara algjörlega sitthvor hluturinn! Eftir notalega stund í baðinu sá ég laugina í hillingum, bað Konna að blása hana upp og boða svo ljósurnar til okkar þar sem ég vildi innri skoðun áður en ég færi ofan í.

Arney og Hrafnhildur mættu kl. 2:45. Stuttu áður en þær komu snarbreyttist sóttin og allt varð skyndilega erfiðara. Ég skalf eins og hrísla, ógleðin helltist yfir og allar góðu gæsabringurnar enduðu í skúringafötunni. Þegar ég náði þessum ælu/skjálfta-punkti í síðustu fæðingu höfðu ljósmæðurnar þegar eytt heilum vinnudegi í að aðstoða mig í gegnum hríðirnar, svo ég ætlaði barasta ekki að trúa því hversu hratt þetta gekk. Innri skoðun staðfesti það en leghálsinn var kominn í góðan fæðingargír og útvíkkun komin í 6 cm! Sem hljómar kannski ekki merkilega í eyru margra mæðra… en voru himneskar fréttir fyrir konu sem áður þurfti 18 tíma hríðir til að ná þessum áfanga. Útvíkkunarsexan fyllti mig orku og trú á að ég væri í raun og veru að upplifa viðráðanlega fæðingu, og að þetta barn ætti góðan sjens á að fæðast heima án inngripa. Þarna voru bara örfáir tímar síðan hríðirnar urðu reglulegar og varla nema klukkustund síðan þær urðu erfiðar, svo greinilega höfðu andvökunæturnar gert sitt gagn (sorrý vantraustið kæru æfingarhríðir!).

Laugin var næst á dagskrá og þótt hríðirnar yrðu sífellt erfiðari urðu þær aldrei óviðráðanlegar. Fæðing er ansi hreint auðveldara verkefni þegar hún er það stutt að konan er langt frá örmögnun. Þegar ég bað um að drekka var mér alltaf rétt sama orkudrykkjarflaskan og ég hafði sjálf opnað í byrjun fæðingar. Þetta gladdi mig kjánalega mikið, því með gömlu 30 tíma fæðinguna í huga hafði ég keypt cirka tíu flöskur. Það fleytti mér langt í jákvæðu hugarfari að þetta ætlaði að verða „baraeinnarflöskufæðing“. Mestu munaði þó um að á milli hríða kom alltaf pása. Algjörlega sársaukalaus pása! Þetta var mér ný reynsla því síðast ýtti skakka höfuð dóttur minnar á rófubeinið en ekki leghálsinn, sem olli gríðarlegum sársauka í bakinu sem hvarf ekkert þó hríðin gengi yfir. Ég hafði mikla þörf fyrir að heyra uppörvandi orð – vera minnt á hvað hlutirnir væru að ganga hratt og vel, og að nú væri örstutt eftir. Svo ýmist sagði ég mér þá sjálf eða bað viðstadda að tyggja þetta ofan í mig. Orð eru svo kröftugt tæki.

Eftir tæpan klukkutíma í lauginni voru hríðirnar orðnar tussuerfiðar svo ég bað um innri skoðun. Ég hafði löngu ákveðið að grípa mun fyrr inn í ferlið en síðast, og hafði því þörf fyrir að vita nákvæmlega hvernig staðan væri. Ennþá brotin af fyrri reynslu óttaðist ég að þetta síðasta og erfiðasta tímabil útvíkkunarinnar yrði alltof langt fyrir mig að þola. Þá hafði tekið sex tíma að ná útvíkkun frá 6 cm í 10 cm – og á þessu tímabili færðum við okkur á spítala. Arney stakk upp á að klára næstu hríð og koma svo inn í rúm að tékka á útvíkkun… REEEEEMMMB! Skyndileg rembingsþörfin staðfesti að skoðun væri óþörf, útvíkkun var greinilega að klárast – bara klukkustund eftir að ljósmæðurnar mættu og mátu útvíkkun í 6 cm. Vúhú!!

Rembingsþörf var mér glæný upplifun. Síðast tók mænudeyfingin alla tilfinningu fyrir fæðingunni, og úrvinda rembdist ég í þrjá tíma – undir stjórn ljósmóður en ekki náttúrunnar – án þess að barnið haggaðist og loks var það sogklukka sem dró hana út. Mér líður því ekki eins og ég hafi í raun fætt stelpuna mína. Að upplifa þessa náttúrulegu rembingsþörf var allt önnur ella, og alveg eins og mamma hafði sagt mér fyrr um kvöldið – er hægt að grípa hríðina í kviðnum og færa hana niður í legháls, breyta henni úr sársauka í þrýsting. Nú þurfti ekki lengur að umbera kvalirnar heldur var hægt að nota þær í eitthvað gagnlegt. Að upplifa slíka stjórn á krafti náttúrunnar fannst mér mögnuð upplifun.

Rembingurinn tók þrjú korter og þarna tók þessi draumafæðing mín smá U-beygju, því mér fannst algjört helvíti að koma höfðinu út. Yfirveguð dönnuð kona breyttist í leiðinda væluskjóðu með endalaust: Are we there yet? Are we there yet? Í trylltum sársaukanum hélt ég mér fast í setningu sem ég hafði stuttu áður lesið í einni fæðingarbókinni: „Enn hefur engin kona rifnað í tvennt og þú verður ekki sú fyrsta“. Óttalega kjánaleg lesning svona í huggulegheitum á þriðjudagskvöldi – en bráðnauðsynleg vitneskja þegar barnshöfuð virtist í raun vera að gera sitt besta til að rífa mig í tvennt. Þarna varð mér líka hugsað til nágrannanna sem mér þótti betra að láta vita af yfirvofandi heimafæðingu. Flestir myndu jú líklega hringja á lögreglu eða banka upp á til að aðstoða nágrannakonu sem öskraði af lífs- og sálarkröftum á einhvern í íbúðinni sinni að DRULLA SÉR ÚÚÚÚÚT!!! Loksins var höfuðið úti og annan eins létti hef ég aldrei áður fundið. Með höfðinu fylgdi handleggur sem reif mig illa. Takk sonur, þú átt rassskellinn inni.

Mun minna mál var að ýta búknum út og skyndilega var drengur í fangi mér. Önnur ljósan opnaði munninn til að róa okkur með að stundum tæki nýbura smá tíma að taka við sér – en í sömu andrá opnaði hann sjálfur munninn og gargaði hressilega í góða stund. Vildi sjá um það sjálfur að fullvissa foreldra sína um að í þetta skipti ættu þau alheilbrigt barn með toppeinkunn sem þyrfti ekki á vökudeild eins og stóra systir sem fæddist líflaus. Mömmuhjartað jafnar sig aldrei alveg á þeirri minningu að skilja við glænýja barnið sitt, svo þarna rættist minn æðsti draumur fyrir þessa fæðingu – barnið mitt færi ekki fet frá mér.

Ég naut þess þó ekki lengi að dást að gaurnum mínum því fljótt helltist yfir mig hrikalegur sársauki í rófubeininu. Það var þessi sársauki sem hafði gert síðustu fæðingu hvað erfiðasta, en í þessari höfðu bakverkir verið blessunarlega fjarri. Á sínum tíma var ég lengi að jafna mig í mjóbakinu eftir fæðinguna, og við að remba öðru barni út virðist hið skaddaða rófubein hafa fengið flashback aftur í tímann og laskast á ný. Eftir að fylgjan var fædd og Konni hafði skilið á milli var ég leidd inn í rúm. Við bakverkinn bættust nú við mjög harkalegir samdráttarverkir svo ég hélt áfram að garga af kvölum. Kræst! Á ekki fæðingu að vera lokið á þessum tímapunkti?? Ég fékk verkjalyf, bakstra og nálastungur við verkjunum og lagði drenginn á brjóst. Hann leitaði ákafur og þolinmóður þar til hann náði fyrsta sopanum. Þetta var enn önnur ný reynsla í bankann, þar sem litla vakan okkar hafði verið of örmagna fyrir brjóstagjöf og fengið næringu í sondu fyrstu vikuna sína.

Illa staðsetti handleggurinn hafði ekki farið vel með neðri partinn á mér og hófust ljósurnar nú handa við saumaskap á meðan snúður svaf sultuslakur í pabbafangi. Mínar afar vandvirku ljósmæður taka saumaskap alvarlega og eyddu næstum klukkutíma í að sauma mig saman. Rófubeinsverkurinn + samdráttarverkirnir + potið og stungurnar í sundurrifið klofið var aaaðeins of mikill sársauki fyrir eina litla konu sem fannst hún alveg eiga skilið smá breik eftir afrek næturinnar. En þá var allavega huggun í að horfa á fallega drenginn sinn á meðan. Á endanum urðu ljósmæðurnar að játa sig sigraðar. Rifan virtist vera af þriðju gráðu – svo slæm að skurðlæknir varð að laga hana. Þær tilkynntu okkur því að við yrðum að færa okkur á spítalann þar sem ég myndi gangast undir aðgerð. Eftir að hafa haldið aftur af tárunum í erfiðasta hjalla útvíkkunar, löngum rembingi og sársaukafullum saumaskap missti ég alveg kúlið og hágrét. Mér hafði tekist að fæða heima eins og mig dreymdi um en SAMT var spítali fram undan. Þvílík vonbrigði.

Við tókum því rólega um morguninn og ég átti ljúfa stund með monsa mínum áður en við lögðum af stað, og fljótt komst ég yfir þessi vonbrigði. Hann fékk mælingar og reyndist 14 merkur og 52 cm – hálfu kílói og 4 cm stærri en systir hans. Enn önnur skemmtileg fæðingarnýung var að geta gengið um og m.a.s. niður af þriðju hæð. Þrátt fyrir verki og rifur var ég ótrúlega hress, annað en eftir síðustu fæðingu þar sem ég varla stóð upp úr hjólastólnum fyrstu dagana. Hrafnhildur kvaddi okkur en Arney kom með okkur á spítalann.

Á LSH var dálítið kaos (búhú mig langar heim í kertaljósin!). Ég var færð á milli sjúkrastofa á fæðingarganginum, alls kyns fólk kallað til í að stilla sjúkrarúmið sem enginn kunni á, og þar sem við mættum akkúrat á vaktaskiptum tók tíma að finna mannskap í aðgerðina. Loks mætti læknir og aftur tók við kvalarfullt pot neðra. Í þetta sinn með glaðloft fyrir vitunum – sem gerði ekkert gagn en dempaði allavega ópin í mér. Læknirinn staðfesti þriðju gráðu rifu og skurðstofan var bókuð á hádegi. Ég þurfti að hemja grátkast nr. 2 þegar mér var sagt að ég yrði svæfð og myndi líklega liggja inni heila nótt eftir aðgerðina. Á skurðstofunni ákvað svæfingarlæknirinn hins vegar að gefa mér frekar keisara-mænudeyfingu. Ég var auðvitað hæstánægð með að sleppa svæfingunni en vissi samt varla hvort skyldi hlæja eða gráta við að heyra M-orðið. Í þetta skiptið hafði mér tekist að fæða án deyfingar en samt fékk ég fríggin mænudeyfinguna EFTIR að krakkinn var mættur og kominn í ullarsokka? Æ þetta líf sko.

Eftir hálftíma aðgerð hitti ég aftur nýbökuðu feðgana og öll lögðum við okkur á meðan deyfingin fór úr líkamanum. Hjúkka tilkynnti mér að ég mætti fara heim um leið og ég gæti pissað, svo ég hellti í mig mörgum lítrum til að komast heim sem fyrst. Kl. 17:30 keyrðum við heim í skínandi hreina íbúð og risa blómvönd eftir tiltekt foreldra minna – sem mættu svo stuttu seinna með langþráð sushi og hvítvín handa mér og auðvitað stóru systur sem fyrst nú fékk að vita að litli bróðir væri kominn út úr bumbunni. Það var heldur betur sæl stúlka sem dáðist að fallega bróður sínum, og sæl mamma sem horfði á börnin sín saman og fannst hún loks hafa lokið hringnum í fæðingarreynslu og grætt gömul sár. Engin horror fæðing og enginn aðskilnaður frá nýja barninu fyrir utan hálftíma á skurðstofunni. Fjölskyldan mín var heil og sameinuð. Skítt með það þó slatti af vöðvum hafi ekki verið heilir.

Fæðingarsaga Ronju – {óvænt spítalafæðing}

Formáli

Frá því ég pissaði á prikið (og reyndar alveg frá því ponsan mín var ennþá bara hugmynd) var stefnan sett á heimafæðingu. Ég hafði lengi átt erfitt með að staðsetja sjálfa mig innan þeirrar hefðar að eiga heilbrigða fæðingu inni á sjúkrastofnun, líkt og um sjúkdóm eða slys væri að ræða. Við Konni höfðum því snemma samband við heimafæðingaljósmæðurnar Arney og Hrafnhildi, sem voru aldeilis til í að vera með okkur í fæðingunni. Ég fann mér aðrar konur í svipuðum pælingum að spjalla við, drakk í mig sögur af fæðingum, kynnti mér rannsóknir og fræðigreinar, og las fæðingarbækur með áherslu á náttúrulega nálgun. Ég undirbjó mig sumsé heil ósköp undir þennan merkilegasta dag ævinnar, og lagði mesta áherslu á að halda jákvæðu hugarfari. Að líta ekki á fæðinguna sem eitthvað hættulegt, ógnvekjandi, subbulegt eða sjúklegt – heldur eðlilegan og stórkostlegan atburð sem gæfi mér ekki aðeins barnið mitt, heldur einnig sterkari sjálfsmynd og betri sjálfsskilning. Hugarfar sem ég held að öllum verðandi mæðrum sé hollt að tileinka sér, óháð því hvar er stefnt á að fæða.

Auðvitað var ég meðvituð um að ekki eru allar fæðingar heilbrigðar eða viðráðanlegar, og því alltaf möguleiki að ég þyrfti að fæða á spítala. Þetta passaði ég að muna til að verða ekki fyrir áfalli ef svo færi, en reyndar gerði ég aldrei ráð fyrir öðru en fara temmilega létt með þessa fæðingu þar sem meðgangan var hreinlega til háborinnar fyrirmyndar. Á daginn kom að náttúran vildi ekki kvitta undir þetta fína samstarf sem ég stefndi á (við erum samt alveg vinkonur ennþá) svo notalega heimafæðingin mín endaði á spítala með mænudeyfingu, sogklukku og vökudeild.

Án efa hafði allur undirbúningurinn og jákvæða hugarfarið á meðgöngunni mikil áhrif á upplifun mína af fæðingunni. Framan af fannst mér fæðingin frábærlega skemmtilegt verkefni og vel viðráðanlegt, þótt vissulega tæki það á. Og þótt atburðarrásin hafi tekið U-beygju frá upphaflegum plönum þykir mér samt óskaplega vænt um hverja einustu mínútu sem átti hlut í því að koma dóttur minni í heiminn.

Heimafæðingin

Laugardagurinn 30. apríl var settur dagur. Þegar ég vaknaði um morguninn hafði ég aldrei þessu vant engar æfingahríðar haft yfir nóttina, og tók því sem merki um að það væri pottþétt langt í að litla gullið mitt fæddist. Við Konni fórum í barnaafmæli og seinni part dags fór ég að finna fyrir æfingahríðum. Töluvert sterkari en síðustu vikurnar en samt svo óreglulegum að ég afskrifaði að fæðing væri að fara í gang. Um kvöldið fór minn vita laglausi sambýlismaður að syngja júróvisjón-rokklag á sviði Laugardalshallar með karlakór og risabangsa með luftgítar. Þegar hann kom heim í kringum miðnætti voru hríðarnar orðnar reglulegar og ca 7 mínútur á milli, og mér því orðið ljóst að nú væri stuðið raunverulega að byrja og helgin yrði eftirminnileg fyrir fleira en að Konni og félagar lönduðu 5. sæti í árlegri söngkeppni Landsbankans.

Ég átti ekki sjens á að sofa – bæði fyrir samdráttum og spenningi – og dúllaði mér því um nóttina. Rölti um íbúðina og græjaði fyrir fæðinguna, naut mín við kertaljós og jólalegu snjókomuna fyrir utan gluggann – sem var auðvitað tóm steik á aðfaranótt 1. maí! Það var sumsé vetur þegar fæðingin hrökk í gang, en þegar daman kom sér loks út löngu seinna var komin bongóblíða. Veðurfræðingarnir segja engin fordæmi fyrir svona snöggum árstíðaskiptum hérlendis, svo í okkar huga verður skonsan alltaf vorboðinn ljúfi sem kom með langþráð sumar í bæinn.

Konni fékk að sofa fyrst um sinn, en ég var ekkert einmana því glænýju nágrannarnir á efri hæðinni voru með partý. Þar spilaði einhver voða fallega á gítar og stytti mér stundir. Konni vaknaði þegar ég skreið upp í rúm, þar sem við eyddum nóttinni við kertaljós, nudd og spjall. Og að telja á milli hríða með aðstoð hinnar stórfínu netsíðu contractionmaster.com (hvað gerði fæðandi fólk fyrir netið, taldi bara sjálft??). Um morguninn voru hríðarnar orðnar það sterkar, og ca 5 mínútur á milli, að við ákváðum að hringja í ljósurnar sem kíktu í heimsókn og blésu upp laugina. Klukkan 8 reyndist leghálsinn fullþynntur en útvíkkun þó aðeins komin í 2 cm. Hún hefði sannarlega mátt vera meiri eftir heila nótt… en það pirraði mig samt lítið, ég hafði svo gaman af þessu öllu saman. Ljósurnar gáfu mér nálastungur og ég lagðist inn í rúm. Náði fínni slökun á milli hríða svo þær skruppu aftur heim.

Fljótlega fóru þó hríðarnar að breytast, urðu mun kröftugri og við bættist þrýstingur niður, svo ég þorði ekki öðru en að kalla ljósurnar aftur til á hádegi en þá voru 3 mínútur á milli hríða. Látið var renna í laugina sem tók næstum klukkutíma að fylla – fokking vatnsþrýstingur í miðbænum – en vá hvað biðin var þess virði! Heita vatnið gaf þvílíka slökun og verkjastillingu að mér finnst ótrúlegt að hugsa til þess hversu stutt er síðan íslenskar konur fóru að nota vatn í fæðingum. En reyndar hægði vatnið aðeins á ferlinu svo lengdist á milli hríða. Klukkan rúmlega 15 var útvíkkun tékkuð oooog… heilir 3 cm! Æði, einn vesæll centimeter tók mig 7 fjandans tíma. Var orðin frekar þreytt þarna og alveg til í hraðara ferli… en vottever, þetta var ennþá vel viðráðanlegt verkefni.
Mér fannst alveg geggjað að finna hvernig líkaminn virkar í fæðingu. Þótt hríðarnar tækju orðið svakalega á (í nokkrum hugsaði ég með mér: Nei andskotinn þetta verður sko mitt eina barn!!!) kom alltaf smá pása á milli þeirra, og þá fann ég hvernig endorfínið sprautaðist út í líkamann og virkaði eins og góður verkjalyfjaskammtur. Í sjálfum hríðunum voru Konni og ljósurnar líka dugleg að minna mig á að slaka á öxlunum og anda rétt, og þannig fannst mér ég ávallt hafa stjórn á aðstæðum. Náttúruvænu fæðingarbækurnar og meðgöngujógað voru ekkert að djóka – slökun og haföndun er klárlega málið!

Konni var svo stórkostlegur fæðingarfélagi að ég ætti hreinlega að leigja hann út í slík djobb. Meðan allt gekk vel var hann 150% með mér í verkefninu og gerði allt sem ég þurfti – faðmaði mig, nuddaði mig, hellti drykkjum upp í mig, hvatti mig og hrósaði mér. Þegar allt fór svo að hrynja tókst honum að styðja mig fullkomlega þrátt fyrir að vera sjálfur niðurbrotinn. Í erfiðasta hjallanum hefði hans angist algjörlega farið fram hjá mér, nema af því ég varð þess áskynja að ljósmæðurnar og spítalastarfsfólk var sífellt að faðma hann og hughreysta. Enda stendur skrifað út um alla fæðingarskýrsluna okkar hvað pabbinn stóð sig vel.
Seinni part sunnudagsins var dæmið farið að taka allsvakalega á og hríðarnar orðnar mjög krefjandi, enda hátt í sólarhringur síðan fæðingin hófst og ég orðin skrambi þreytt. Það eina sem ég virkilega óttaðist á meðgöngunni var að verða óglatt í fæðingunni og kasta upp. Var alveg tilbúin að troða heilli manneskju út um ogguponsu gat, en að æla er það versta sem ég veit. Og það kom að því að ég kastaði upp. Skærbláu! Ég man eftir að hafa horft ofan í fötuna meðan ég ældi og hugsað: Blá æla? Djísús kræst hvað fæðing gerir klikkaða hluti við líkamann! En þetta var auðvitað bara blái orkudrykkurinn sem ég var nýbúin að drekka. Grannarnir uppi voru aftur með partý þetta kvöld (það þarf sko alvöru tjúttara til að ná tveimur partýum á meðan ein fæðing stendur yfir) og aftur var strákurinn með gítarinn mættur. Ég gaf skít í jógatónlistina og vildi miklu frekar hlusta á fallega trúbadorinn uppi.

Næstu klukkutímarnir voru óskaplega erfiðir, ég var orðin fullkomlega úrvinda og missti algjörlega þá fínu stjórn sem ég hafði haft á hríðunum hingað til. Klukkan 18 mældist útvíkkunin 5-6 cm, og rúmum klukkutíma seinna komin í 7 cm. Öðrum klukkutíma seinna var hún komin í 8 cm, en þar stoppaði hún. Á þeim tímapunkti fannst mér ég engan veginn geta meira. Þarna var ég farin að tapa flestum pásunum á milli hríða, því þótt hríðin gengi yfir fann ég sífellt gríðarlega sáran þrýsting niður – eins og rassinn væri að springa af! Ástæðan fyrir þeim sársauka og hægu ferlinu er að stelpan kláraði ekki að snúa höfðinu eins og börn eiga að gera í fæðingu, heldur þrýsti breiðasta hluta höfuðsins á kolrangan stað (hliðarbeinsstaða) og pyntaði þannig mömmu sína sem þurfti svo óskaplega smá hvíld. Þessi ranga höfuðstaða olli því að kollurinn gekk ekki niður og ferlið því nánast stopp, enda var ég föst með 8 cm í útvíkkun í 2,5 tíma – eða þar til belgirnir voru sprengdir og þá gekk kollurinn loks niður. Þetta var þó gert upp á spítala þar sem belgjarof með skökku höfði er almennt ekki framkvæmt í heimahúsi af öryggisástæðum.

Hugur og líkami eru merkileg fyrirbæri. Síðustu þrír klukkutímarnir heima voru hands down erfiðasta upplifun lífs míns (þótt mér fyndist þetta þó vera miklu styttri tími – náttúran aftur að sýna snilli sína). Sem var ömurleg breyting, því fram að þessu fannst mér hríðarnar skemmtileg átök. En á meðan líkaminn þjáðist fann hugurinn sér leiðir til að fúnkera.

Stundum var eins og ég stæði utan við líkamann og fylgdist með. Þá var hugurinn súrrealískt yfirvegaður og í fullkomnu ósamræmi við skjálfandi og vælandi fyrirbærið sem flaut um í fæðingarlauginni. Ástandið á mér var orðið þannig að ég grátbað um miskunn: Konni hjálpaðu mér! Þú verður að laga þetta! Láttu koma pásu! En salírólegi hugurinn sagði með sér: Hvernig dettur manneskjunni í hug að segja svona við hann Konna sinn, sem líður sko alveg nógu illa!? Og reyndar fannst pjöttuðu hugar-Eygló voða niðurlægjandi hvernig líkama-Eygló volaði eins og aumingi, hugurinn skammaðist sín fyrir hönd líkamans. Þegar ég sá svo sjúkraflutningamenninga birtast í dyrunum sagði yfirvegaði hugurinn: Æ ég vona að Sigurjón sé á sjúkrabílavakt í kvöld, mikið væri nú gaman að hitta hann. Einmitt. Af því ég er almennt svo mikið fyrir að fá gamla vini heim í kaffi þegar ég er nakin, blaut og ýlfrandi af kvölum.

En á öðrum stundum leitaði hugurinn inn á við og bjó sér til eigin heim til að forðast erfiðan raunveruleikann. Þær stundir hafði ég ekki hugmynd um hvað gerðist í kringum mig, ég var örugg inni í mér í félagsskap nettra ofskynjana. Best man ég eftir því þegar ein hríðin hét Guðmundur, og ég átti gott spjall við hann Guðmund um að stoppa nú ekki of lengi hjá mér.

Fram að þessu hafði stelpan ekki sýnt nein merki þess að líða illa – hjartslátturinn mældist alltaf sterkur og ég fann vel fyrir hreyfingum hennar. Hún var sumsé í góðu stuði og sparkaði á fullu, þótt ég væri of þreytt og þjáð til að muna nafnið mitt. Í von um að ferlið myndi fljótlega klárast reyndum við ítrekað að klára fæðinguna heima, þótt ég væri nokkurn veginn orðin sturluð og farin að grátbiðja um flutning á spítala til að fá einhvers konar hjálp. Klukkan 21 var hins vegar orðið ljóst að krakkinn væri ekkert á leiðinni út, og loks ákveðið að hringja á sjúkrabíl til að flytja mig á náðir mænudeyfingar. Konna mínum til mikils léttis, en hann var farinn að halda í fúlustu alvöru að hann myndi missa bæði konu og barn á stofugólfinu þetta kvöld. Sá ótti hvarf reyndar ekkert uppi á spítala – því þar tók í fyrsta sinn við hættuástand, þegar loks kom að því að barnið gat ekki meira af þessari erfiðu fæðingu frekar en mamman.

Óvænt spítalafæðing

Klukkan 21:30 vorum við komin inn á fæðingarherbergi LSH, þar sem tók á móti okkur frábær hópur starfskvenna. Konni minnist oft á hversu góðar þær hafi verið, svo þær hafa greinilega hugsað vel um þennan úrvinda og skíthrædda pabba. Ég var ekki alveg með rænu á þessum tímapunkti heldur staðsetti mig lengst inni í haus meðan ég beið eftir langþráðu hríðarpásunni minni. Vel gekk að setja upp mænudeyfingu og fljótlega fékk ég loksins hvíld.

Þá fór hjartsláttur barnsins að taka dýfur, svo ákveðið var að sprengja belgina og út rann tært og fínt legvatn. Þetta dreif í gang ferlið sem hafði verið alveg stopp, á miðnætti var útvíkkun komin í fulla 10 cm og seinna um nóttina kláraði höfuðið loks að snúa sér. Hjartslátturinn tók alvarlega dýfu svo ákveðið var að taka blóðprufu úr kolli barnsins til að mæla sýrustigið í líkamanum. Slíkar mælingar þykja öruggari en mónitorinn sem fylgist með hjartslættinum, en sýrustig líkamans segir til um undir hversu miklu álagi hann er. Þegar líkami verður fyrir gríðarlegu álagi verður hann mjög „súr“, en blóðprufan sýndi allt í góðu lagi með skonsuna. Hjartsláttur hennar hélt þó áfram að pompa niður eftir hríðar, svo á meðan ég rembdist næstu þrjá klukkutímana voru reglulega teknar blóðprufur sem allar sýndu eðlilegt sýrustig.

Klukkan 1 fór ljósmóðir að tala um að byrja að rembast. Í fyrstu kveikti ég engan veginn á því hvað manneskjan meinti – remba hverju hvert hvað?? Ég var loksins búin með þennan langa dag, hafði loks fengið pásuna mína sem ég hafði grátbeðið alheiminn um síðustu klukkutímana, hafði ekki sofið í 40 tíma og nú ætlaði ég náðarsamlegast að leggja mig takk fyrir pent. Var búin að steingleyma að partýið átti að enda með barni. En samkvæmt Konna sagðist ég aldeilis vera til í að hefja rembinginn og hófust þá leikar. Þótt mænudeyfingin tæki allan sársauka fann ég ennþá þrýsting niður í hverri hríð. Ég fann hinsvegar ekki neina rembingsþörf og gekk illa að fatta hvernig ég ætti að fara að þessu. Hvorki örmagna hugurinn né deyfður líkaminn skildi verkefnið. Ljósan þurfti bókstaflega að kenna mér að remba barninu út, segja mér hvaða vöðva skyldi nota og hvernig. En við rembdumst og rembdumst í alls kyns stellingum í langan tíma. Í fæðingarskýrslunni stendur: Konan vill sjálf halda áfram að rembast sjálf. Ekki man ég hvers konar samtal það var eða hvað mér stóð annað til boða en að rembast sjálf.

Samkvæmt skýrslunni rembdist ég af krafti (hvar sá kraftur fannst er mér ráðgáta) en samt færðist kollurinn voða hægt niður. Eins og ég var mikið búin að kynna mér fæðingarstellingar og sá aldeilis ekki fyrir mér að fæða liggjandi á bakinu, gerði ég heldur aldrei ráð fyrir að vera svo örmagna að haldast ekki upprétt í fæðingarvænni stellingunum. Hvað þá gerði ég ráð fyrir að fæða á bakinu í fótastatífum eins og á ógeðslegri spítalaljósmynd frá 1965, en í sogklukkufæðingu er víst ekki annað í boði. Enda fannst mér statífin ljómandi fín þegar ég átti enga orku eftir til að halda fótunum uppi. Einhvern tímann sagðist ljósan sjá kollinn á barninu og fullt af ljósu hári, og ég gat sjálf snert hann. Sem var ótrúlega furðulegt augnablik. Annars vegar því við gerðum fastlega ráð fyrir dökkhærðri stúlku en ekki blondínunni sem þarna glitti í (enda búin að ákveða nafnið Ronja eftir hinni frábæru dökkhærðu Ronju Ræningjadóttur), og hins vegar af því þarna varð okkur ringlaða parinu ljóst að í alvöru væri alveg að koma alvöru barn með alvöru hár!

Klukkan tæplega 4 sást dökkgrænt legvatn – merki um að litlunni leið illa – svo ákveðið var að sækja sogklukku og koma henni út sem fyrst. Þvílíkur kraftur í þessu klukkufyrirbæri, í flestum rembingunum losnaði klukkan af höfðinu svo staffið hentist aftur á bak í látunum. Konna fannst þetta hrikaleg sýn, og í mínu ruglaða hugarástandi var ég í hvert sinn viss um að nú hefði hausinn rifnað af barninu. Þegar klukkan náði svo að tosa barnið út slitnaði naflastrengurinn í leiðinni.

Stúlkan fæddist klukkan 4:34 – 28,5 tímum eftir að ég viðurkenndi fyrir sjálfri mér að fæðingin væri hafin. Henni var skutlað upp á bringu mér, Konna rétt skæri til að skilja á milli og við grenjuðum í kór. Hún var strax tekin af mér og yfir á borð þar sem læknir skoðaði hana, og fylgjan skaust út rétt á eftir. Ég bað Konna að standa hjá dóttur okkar, snerta hana og tala við hana, svo hún væri ekki ein í heiminum með ókunnugum lækni. Þar stóð hann og gólaði í sífellu: Sérðu hana? Sérðu hana? Sérðu hvað hún er falleg?? Ég vissi varla hvort var stórkostlegri sjón – fallega barnið eða stolti pabbinn.

Þótt blóðprufurnar í rembingnum hafi ítrekað komið vel út, fæddist skonsan með mjög hátt sýrustig og algjörlega örmagna. Þessi langa og stranga fæðing gekk á endanum fram af litlu stelpunni minni – sem var þó þvílíkur nagli að halda þetta út allan þennan tíma. Hún virðist bara hafa loks fengið nóg og lífsmörkin þá skyndilega pompað niður. Blessunarlega fæddist hún í sömu andrá og hún gafst upp, því lengri rembingur í því ástandi hefði geta valdið súrefnisskorti. Hún fékk aðeins 3 á fyrsta apgar-prófinu, en var komin í 7 á því næsta. Þrátt fyrir slæmt ástand var það mikilvægasta í góðu lagi – hjartslátturinn sterkur og súrefnismettunin góð – svo við þurftum ekki að óttast varanlegan skaða. Dóttir mín var það sem kallast „óvænt slappur krakki“, þ.e. fæddist mun verr haldin en búast mátti við miðað við öll merkin. Morguninn eftir var víst farið vel yfir okkar mál á fæðingarganginum vegna þess hve slæmt ástand barnsins kom á óvart – til að fá á hreint hvort rangt hafi verið brugðist við. Sem var ekki málið heldur er lítill líkami bara óskaplega fljótur að missa tökin.

Stelpan var drifin á vökudeild vegna örmögnunar eftir erfiða fæðingu, hás sýrustigs og of hraðrar öndunar, og vegna hættu á sýkingu þar sem hún hafði gleypt grænt legvatn. Konni fór með henni, en ég lá eftir í fæðingarherberginu og lét tjasla mér saman eftir árás skæra og sogklukku. Tveimur tímum eftir fæðinguna hitti ég skonsuna mína á vökudeildinni og var svo sjálf lögð inn á sængurkvennagang. Hún var sett í hitakassa og á sýklalyf. Sonda var sett ofan í maga í gegnum nefið til að hægt væri að gefa henni að borða, en hún var of uppgefin til að ráða við brjóstið.
Þá tóku við afar skrýtnir dagar hjá nýbökuðu foreldrunum en skonsa var á vökudeild í viku. Fyrsta nóttin heima án hennar var hreint út sagt ömurleg og fátt gert annað en grátið. Hver sólarhringur sem leið var þó betri en sá fyrri, enda leitun að jafn frábærum konum og starfa á vöku. Skottan var eldsnögg að losa sig við hitakassann og klára sýklalyfjaskammtinn sinn, svo mestur tími fór í að þjálfa upp þrekið til að ráða við að drekka sjálf. Hún sýndi gríðarlegar framfarir við hverja matargjöf á þriggja tíma fresti. Ef við hefðum skálað í kampavíni í hvert sinn sem hún tók fleiri dropa úr brjóstinu og fékk þannig færri í sonduna, værum við núna með króníska áfengiseitrun. Eftir vikudvöl var hún svo útskrifuð af mjög hávöxnum barnalækni með toppeinkunnina: Flott stelpa, sterk og skapgóð!

Eftirmáli

Fæðingin mín fór ekki beint eftir planinu. Einhvern tímann mun eflaust koma að því að ég verð ógeðslega sár og reið yfir að hafa ekki fengið náttúrulegu og rómantísku heimafæðinguna sem ég skipulagði svo lengi og óskaði mér svo innilega, og þá verð ég bara að fá að kýla í vegg og vera tussufúl í smá stund. Einhvern tímann á síðustu metrunum sagði Konni við mig óskaplega bugaður: Ég hlakka svo til þegar þetta verður allt búið. Þarna brotnaði eitthvað pínu inni í mér. Þessi stórkostlegi atburður sem ég hafði hlakkað svo til í marga mánuði, var orðinn að einhverju skelfilegu sem beðið var eftir að lyki. Algjört svindl. En ef við skyldum seinna búa til fleiri gullklumpa mun ég aftur reyna við heimafæðingardrauminn. Að ýmsu leyti vorum við óheppin í þetta skipti, en þessi fæðing segir ekkert um almenna getu mína til að fæða barn og næst gæti allt gengið snurðulaust. Þá ætla ég samt að vera með tilbúna spítalatösku til öryggis, sem mér fannst óttalegur óþarfi núna – ég ætlaði sko ekkert á neinn spítala! Þar af leiðandi var ég ekki með svo mikið sem skó með mér á spítalanum, og fór á sokkunum heim eftir fæðinguna.

Ég lít samt jákvæðum augum á fæðinguna fyrst skonsan mín er heil og hraust, enda er fátt flottara en fæðing nýrrar manneskju (líka þegar krúttlegu heimafæðingarplönin bregðast). Líklega hjálpar til að ég svíf um á bleiku skýi þessa dagana með nýja frábæra barnið mitt, uppfull af ást á öllum og öllu.

Fyrir það fyrsta er ég himinlifandi yfir að hafa ákveðið heimafæðingu. Fyrstu 16-18 klukkutímarnir voru frábær upplifun og algjörlega í takt við þá jákvæðu fæðingarsýn sem ég tileinkaði mér á meðgöngunni. Að upplifa lyfjalausar hríðar var mögnuð reynsla. Aldrei hef ég skynjað þvílíkan kraft í líkama mínum eða upplifað mig jafn öfluga og þegar ég náði að hafa stjórn á þessum ógnarkrafti. Að vera í mínu umhverfi átti stóran þátt í því hversu vel mér leið og hversu góða stjórn á aðstæðunum ég hafði lengst af. Mitt rúm, mín sturta, minn ísskápur, mín kertaljós, mínar ljósmæður, mín Klovn-sería, minn partýnágranni með fína gítarspilið… Að vera heima í fæðingu einfaldlega rokkar!

Þá er ég líka ánægð með að hafa upplifað síðustu erfiðu klukkutímana heima, og að hafa ítrekað ákveðið að halda áfram þrátt fyrir að grátbiðja reglulega um deyfingu. Ég var búin að segja ansi oft að nú gæti ég sko ekki meira, en alltaf gat ég samt aðeins meira… þangað til ég raunverulega gat ekki meira. Nú veit ég hvernig fæðing er og nú þekki ég mín þolmörk – og það kom mér sko helling á óvart hvað minn veimiltítulíkami ræður við. Mér finnst ég því hafa lagt mig 150% fram, og mun aldrei líða eins og ég hafi brugðist sjálfri mér með að óska á endanum eftir mænudeyfingu á spítala. Enda hefði barnið aldrei fæðst heima, við hefðum auðvitað flutt okkur á spítalann um leið og stelpurófan sýndi að henni leið ekki vel – ef það hefði gerst áður en ljóst var orðið að fæðingin væri stopp og skynsamlegast í stöðunni að flytjast á spítalann. Og auðvitað er ég fegin að hafa á endanum haft aðgang að spítala, þar sem allar bjargir biðu minnar ofurslöppu dóttur þegar hún loks kom út.

Sjúkrarúm, mænudeyfing og sogklukka voru klárlega ekki á óskalistanum, en fyrst svo fór er ég í það minnsta glöð að hafa þó geta nýtt þá örlitlu orku sem ég átti eftir til að remba henni út um hið hefðbundna gat – loks eitthvað sem gekk eftir planinu! Hápunktur þessa langa og viðburðaríka ævintýris var svo auðvitað að fá loks í fangið undurfagra og rósbleika stúlku með englabros og blik í augum. Þannig er minningin, svo ég skil ekkert í því af hverju fæðingarskýrslan lýgur því til að hún hafi verið blá og líflaus.

Að lokum finnst mér ég nú eiga glænýjan mann sem er miklu merkilegri en sá gamli – og fannst mér hann þó ljómandi fínn. Dagarnir sem við eyddum saman við fæðingu og vökuvesen bundu streng á milli okkar sem ég sé ekki að geti mögulega slitnað. Maður gæti haldið að veikt barn, sundurklippt kynfæri, mjaltavélar og hjólastólar drægi úr rómantíkinni – en neibb við höfum aldrei verið eins ástfangin og þessa fáránlegu viku á spítalanum.

Svo í raun má barasta segja að þetta hafi verið frábær fæðing! ☺

Fæðing Ástrósar

Ég var búin að vera með væga túrverki í nokkra daga sem ég tók samt lítið mark á. Þeir voru að ágerast örlítið og þó að ég vonaði mikið að þeir væru að hafa einhver áhrif var ég samt róleg yfir þessu öllu. Á miðvikudeginum fyrir hitti ég Kristbjörgu og bað hana um að skoða mig og var ég þá komin með 3 í útvíkkun. Á laugardagskvöldið vorum við öll heima hjá foreldrum mínum að passa húsið þeirra því þau fóru til Akureyrar á frumsýningu. Ég og Sigurjón horfðum á Matrix og slökuðum vel á.

Við fórum svo bara að sofa og ég vaknaði um kl. 3 við það að Elísabet þurfti aðstoð á klósettinu. Svo ég fer og aðstoða hana en eftir það tek ég eftir að verkirnir höfðu aukist töluvert og ég var farin að finna greinilegt upphaf og endi. Svo ég leggst aftur uppí rúm og reyni að sofna en tekst það ekki svo ég ákveð að taka tímann á verkjunum. Þá voru svona 2-4 mínútur á milli. Klukkan 3:40 ákveð ég svo að fara á fætur og fara á klósettið. Ég sest á klósettið og pissa og svo kemur önnur alveg svaka gusa og þá fer vatnið. Verkirnir aukast lítið við það en ég þorði ekki annað en að ræsa út liðið. Svo ég vakti Sigurjón og sagði honum að við þyrftum að fara heim, hann hringdi í foreldra sína sem komu til að vera hjá Elísabetu og ég hringdi í Kristbjörgu ljósmóður. Um leið og Siggi og Lísa komu þá brunuðum við heim á Hvammabraut og þau voru verkirnir orðnir ansi slæmir.

Við vorum komin heim rétt eftir 4 og Kristbjörg kom svo um hálf 5. Sigurjón fór í að pumpa upp laugina og Kristbjörg fór í símann að reyna að ræsa út nema sem ætlaði að vera með í fæðingunni.

Á meðan hélt ég mig inná baði því vatnið lak í hverri hríð og þá var best að vera ofaná handklæði. Um leið og laugin var svo tilbúin, kl. 5:30, fór ég ofaní. Mér fannst það mikill léttir að komast ofaní vatnið og auðveldaði allar hreyfingar. Mér fannst best að vera á hnjánum og hallaði mér að laugarbrúninni. Þar sat Sigurjón og hélt í hendurnar á mér þegar ég þurfti á því að halda. Fljótlega komu 2 hríðar og þeim fylgdi smávegis rembingtilfinning en mér fannst ég ekki alveg tilbúin að rembast. En svo í þriðju hríðinni fann ég að ég var alveg tilbúin.  Eftir svona 4 hríðar fann ég vel fyrir kollinum.

Þá fannst mér mjög gott að halda sjálf við kollinn og gat þá stjórnað stefnunni, en mér fannst best að ýta höfðinu aðeins framávið. Svona 3 rembingum seinna var hún svo mætt í fangið á mér á slaginu kl. 6. Hún var þakin fósturfitu og alveg risastór. Af einskærri þrjósku og óþolinmæði þá átti ég það aðeins til að halda áfram að rembast þó hríðin væri búin, en Kristbjörg var fljót að sjá það og fékk mig til að hlusta betur á líkamann. Fylgjan kom svo 15 mínútum seinna. Með fylgjunni blæddi aðeins meira en Kristbjörg hefði viljað, en samt bara örlítið meira en þykir eðlilegt. Það var samt frekar óhugnalegt því vatnið í lauginni varð alveg eldrautt.

Það var mjög skrýtið að fara uppúr lauginni því ég var búin að vera næstum hreyfingarlaus á hnjánum í svo langan tíma að ég var komin með náladofa og svo fannst mér allar hreyfingar svo erfiðar og ég öll svo þung svona á “þurru landi”. Við fórum svo öll þrjú saman inní rúm og kúrðum á meðan ljósurnar sáu um að ganga frá öllu.

Hún var svo vigtuð og mæld og var hún 4390 gr, 17,5 merkur og 50 cm. Heilu kílói þyngri en Elísabet. Hún fæddist með einhvern blett, sem lítur út eins og mar, á síðunni, en Kristbjörg hafði litlar áhyggjur og vildi bara fylgjast með þessu.

Ég rifnaði örlítið en þurfti ekkert að sauma.

Fæðingin er skráð 2 tímar og 10 mínútur frá því að vatnið fór.

Siggi og Lísa komu svo í hádeginu með Elísabetu sem var mjög spennt að hitta litlu systur sína og virðist vera alveg fædd í hlutverk stóru systur.

Fæðingin var fullkomin í alla staði og væri alveg til í að upplifa aðra svona fæðingu ef við ákveðum að bæta öðru við. Nema kannski að ég myndi vilja vera heima þegar ég fer af stað.

Fæðing Elísabetar

Á fimmtudagskvöldið var ég eitthvað lengi að koma mér í háttinn og var að sniglast í tölvunni langt frameftir. Um kl. 3 var ég ennþá í tölvunni og fer að fá nokkuð öfluga samdrætti, en var alveg viss um að þetta væru bara fyrirvaraverkir svo ég ákvað að drífa mig í háttinn. Ca. 40 mínútum seinna vaknaði ég með þónokkuð mikið verri verki og núna voru samdrættirnir orðnir reglulegir. Þá fór ég fram og ákvað að mæla þá. Þá voru þeir á ca. 3 mínútna millibili og stóðu yfir í ca. mínútu hver. Ég var samt ennþá sannfærð um að þetta myndi bara detta allt niður, því ég var ekki að fara að eiga á settum degi. Það kemur aldrei fyrir!

En um kl. 5 voru samdrættirnir orðnir með 2 mínútna millibili og verkirnir með voru alls ekkert að minnka. Þá ákvað ég að hringja niður í Hreiður og þær vildu endilega fá mig í skoðun svo ég vakti Sigurjón og við drifum okkur niðureftir. Ég var þá með fullstyttan legháls en bara 1,5 í útvíkkun, svo ég gerði alveg ráð fyrir langri bið í barnið. Ég fékk tvær Parkódín og fór bara heim með þau skilaboð að reyna bara að slaka á og sofna.

Þegar við komum heim klukkan eitthvað um 6 reyndi ég að leggjast og var með hitapoka við bakið, en það var bara verra svo ég gekk um gólf og hékk á vaskinum inná baði í einhvern tíma. Svo allt í einu fékk ég þessa svakalegu rembingsþörf, svo ég öskraði á Sigurjón að við værum að fara aftur uppá spítala. Þá var klukkan 7:45 og umferðin eins og verst verður á kosið á föstudegi. Svo þessi stutta ferð uppá Landsspítala tók okkur hálftíma og ég með bullandi rembingsþörf allan tímann og hugsaði allan tímann hvað fólkið í hinum bílunum héldi eigilega um mig.

Við komum svo uppí Hreiður kl. 8:15 og ég staulast inn á næsta herbergi. Ljósan sem tók á móti mér, Guðlaug, var voða róleg og fer að spyrja hvort ég sé með einhverjar séróskir og mér tekst að stynja upp að ég vilji fara í baðið og að ég sé með roooosalega rembingsþörf. Þá ákveður hún að skoða mig svo ég hendi mér út buxunum og upp í rúm. Ég fæ svo glaðloftið sem ég held að sé besta uppfinning sem ég hef kynnst í langan tíma.

Þá var ég komin með fulla útvíkkun og allt komið vel af stað. Fimm mínútum eftir að ég kom inná deild finn ég einhverja furðulega tilfinningu milli fótana og segi Guðlaugu að það sé eitthvað að gerast. Þá var belgurinn að springa og kom í ljós að legvatnið var grænt, svo ég mátti ekki fara í baðið.

Svo ég lá bara í rúminu, hálfpartin ofaná Sigurjóni og mátti loksins rembast sem var furðulegt sambland af rosalegum sársauka og ánægju yfir því að eitthvað sé að gerast. Ég var samt alveg viss um að þetta myndi taka svo langan tíma að þegar Guðlaug bauð mér að finna kollinn trúði ég henni varla. Ég þreifaði þarna niður og fann fyrir slímugum haus sem mér fannst bara alls ekki að gæti komist fyrir þarna.

Guðlaugu og hinni ljósunni fannst hríðarnar mínar vera eitthvað of stuttar og fóru þá að tala um að gefa mér eitthvað hríðaraukandi í æð. Strax og ég heyrði að það ætti að fara að stinga mig var eins og ég fengi auka kraft og hún skaust út í næsta rembing klukkan 8:56. Hún var svo sett strax í fangið á mér, ég var meira að segja ennþá í bolnum sem ég kom inn í, og við fengum að knúsa hana á meðan fylgjan var að skila sér. Við vorum svo sannfærð um að þetta yrði strákur að við þurftum bæði að kíkja tvisvar til þess að sannfæra okkur um að þetta væri í alvörunni lítil stelpa.
Litla prinsessan var 3330 grömm, 13,5 merkur og 49 cm. Og ég sem hafði svo miklar áhyggjur af því að fötin sem ég keypti í 56 yrðu of lítil!!

Hún kúrði svo hjá pabba sínum á meðan ég var saumuð eitthvað smávegis, en spöngin hélst alveg heil.
Svo þurfti Sigurjón að fara niður í bíl, því í öllum hamaganginum hafði ég ákveðið að við þyrftum ekkert að taka spítalatöskuna með úr bílnum. Við vorum ekki einu sinni búin að setja bílstólinn í bílinn, höfðum ætlað okkur að gera það núna um helgina.

Þegar hann kom svo aftur fékk hann að setja fyrstu bleyjuna á hana og klæða hana í föt og svo röltum við fjölskyldan yfir ganginn og inn í fjölskylduherbergi. Þar létum við fara vel um okkur og hringdum í nýju ömmurnar og afana. Þá var klukkan um 11. Foreldrar okkar voru auðvitað frekar hissa á þessum fréttum, enda lá litlunni svo á í heiminn að enginn vissi að við værum á spítalanum. Mamma (Anna Rós) greyið var að keyra þegar hún heyrði fréttirnar og það lá við árekstri, svo mikil voru viðbrögðin.

Stuttu eftir það fengum við nýbökuðu foreldrarnir hádegismat sem féll vel í kramið og svo komu foreldrar og systkini til okkar til að sjá nýjasta fjölskyldumeðliminn.

Fæðing Óskars

Ég var ólétt að mínu fyrsta barni og við stefndum á heimafæðingu. Meðgangan gekk vel og ég var heilsuhraust og leið vel allan tímann. Ég notaði tímann til að undirbúa mig vel. Ég las allar bækur um fæðingar sem ég komst í, horfði á bíómyndir um fæðingar, og mætti á öll námskeiðin sem í boði voru. Fór meira að segja á tvö brjóstagjafanámskeið með eiginmanninn í eftirdragi 🙂 Ég mætti líka í hvern einasta jóga tíma í næstum því 6 mánuði og lokahnykkurinn var svo hypnobirthing námskeið hjá Kristbjörgu ljósmóður. Ég var því orðin afar tilbúin þegar stóri dagurinn fór að nálgast.

Ég hafði það reyndar á tilfinningunni alla meðgönguna að ég myndi ganga fram yfir. Gerði eiginlega ráð fyrir því. Mætti t.d. í síðasta planaða hypnobirthing tímann þegar ég var komin 5 daga fram yfir. Þegar ég var komin rúma viku fram yfir þurfti Arney heimafæðingarljósmóðirin mín að byrja að ræða gangsetningu og tímabókanir í monitor upp á spítala, það er venjan. Að hafa gangsetninguna hangandi yfir mér síðustu dagana var afar erfitt því ég hafði eytt öllum tíma mínum í að undirbúa mig fyrir heimafæðingu og af því ég var búin að lesa mér svona mikið til þá vissi ég líka að tölfræðin segir að gangsetning auki líkur á alls konar vandræðum. Þessa síðustu viku viðurkenni ég því að mér varð í fyrsta skipti órótt á meðgöngunni og grét þungum tárum yfir því að eiga svo ekki að fá að upplifa fæðinguna eins og mig langaði og hafði stefnt að. Arney kom reglulega til mín í mæðraskoðun þessa síðustu daga og það sést í mæðraskránni minni hvað blóðþrýstingurinn hækkaði þessa daga. Merkilegt nokk þá lækkaði hann aftur þegar Arney hughreysti mig og sagði að hún myndi gera allt sem hún gæti fyrir mig og hún hefði ekki enn misst eina einustu konu í gangsetningu sem hafði viljað fæða heima. Ég var líka sett á laugardegi og Arney sagði að ég gæti vel afþakkað gangsetningu fram yfir helgi því konur eru ekki gangsettar nema á virkum dögum 🙂 Ég hafði aldrei áhyggjur af barninu mínu þó meðgangan væri orðin þetta löng, ég vissi einhvern veginn að því liði vel.

Ég reyndi samt ALLT sem átti hugsanlega að geta komið fæðingu af stað og veit ekkert hvort eitthvað af því virkaði.

Á þriðjudeginum fékk ég svakalega úthreinsun. Þetta voru svo ofsaleg iðrahljóð, að á milli klósettferða vissi ég ekki alveg hvort ég ætti að hlæja eða gráta. En það gerðist ekkert meira í framhaldi af því.

Ég mætti svo í síðasta meðgöngujógatímann minn á fimmtudeginum, gengin 41 viku og 5 daga. Ég átti bókað í monitor upp á spítala daginn eftir og vissi að barnið yrði að fæðast núna á allra næstu dögum. Þetta var yndislegur jógatími og það kom mér á óvart hvað mér leið enn vel í líkamanum, gengin næstum fullar 42 vikur. Eftir tímann kom ein ykkar til mín og sagði falleg orð við mig, orð sem ég man varla í dag hver voru, en ég þurfti svo að heyra ákkurat þá. Takk fyrir það. Um kvöldið var ég að fá nokkra samdrætti, eins og undanfarna daga. Ég fann engin óþægindi í líkamanum þegar þeir komu, vissi bara að þeir voru þarna því bumban mín varð svo hörð. Í hvert skipti sem ég varð vör við samdrátt strauk maðurinn minn mér yfir magann, það hafði orðið að venju hjá okkur á síðastliðnum vikum.

Um kvöldið horfðum við á Birth as we know it þar sem konur fæddu börn bara syndandi í hafinu með höfrungum og eitthvað álíka yndislegt meðan ég fékk nudd og strokur frá manninum mínum. Svo fórum við að sofa. Ég vaknaði rétt upp úr 1 eftir miðnætti og þurfti á klósettið. Þegar ég var að leggjast aftur upp í rúm þá heyri ég smell og hoppa fram úr því ég held fyrst að þetta séu meiri iðrahljóð. Ég næ ekki að taka nema nokkur skref áleiðis á klósettið þegar ég finn heita gusu milli læranna. “Gestur, vatnið er farið”, segi ég við sofandi eiginmanninn. Gestur hringir í Arneyju ljósmóður meðan ég finn eitthvað út úr því hvað ég á gera við sjálfa mig og þessa bleytu. Arney kemur og athugar hvort barnið sé ekki örugglega vel skorðað sem það og var. Arney segir okkur að reyna að sofa meira, það sé líklegast ekkert að fara að gerast bráðlega og kveður í bili. Ég set hypnobirthing slökunina mína í gang og við leggjumst saman upp í sófa. Eiginmaðurinn byrjar fljótlega að dotta og ég slæ til hans, finnst hann kannski einum of afslappaður og auk þess voru hljóðin í honum að trufla mig. Eftir á segir hann mér að ég hafi hlustað á slökunina að minnsta kosti fjórum sinnum.

Ég man næst eftir mér hálfliggjandi uppi í rúmi með stóran kodda bak við mig. Það komu nokkrar öldur og ég einbeitti mér 100% að önduninni. Öndunin sem ég lærði á hypnobirthing námskeiðinu hentaði mér best þarna en hún er mjög svipuð hafönduninni. Í hápunkti öldunnar kipptist ég samt alltaf við, sama hversu djúpt ég andaði. Þegar aldan var byrjuð að fjara út þá fann ég endorfín flæða niður eftir líkamanum og það var yndisleg tilfinning. Ég man mig hlakkaði til endorfín-rússins í lok hverrar öldu. Ég opnaði held ég aldrei augun, leit ekkert á klukku og hugsaði enga meðvitaða hugsun. Ég held ég hafi verið hálfsofandi.

Næst þegar ég man eftir mér þá er ég nakin, nema í baðslopp mannsins míns, á fjórum fótum á stofugólfinu með undirlag undir mér. Mig grunar að ég hafi verið að koma af klósettinu. “Gestur, það blæðir”, segi ég við sofandi eiginmanninn. Hann hoppar ringlaður fram úr og bregður eflaust aðeins þegar hann sér blóð á undirlaginu. Hann hringir aftur í Arneyju en hún virðist ekkert alltof viss um að eitthvað sé farið að gerast hjá okkur. Vill samt koma fyrst það er blæðing. Þarna byrja ég að rugga mjöðmunum og í raun öllum líkamanum með hverri öldu og stynja djúpt. Ég vissi ekki af hverju það blæddi en ég hafði samt engar áhyggjur og leyfði öldunum að koma og fara eins og þær vildu. Ég held að jákvæða staðhæfingin: “I will calmly meet whatever turn my birthing may take” hafi hljómað í undirmeðvitundinni. Þegar Arney kemur segir hún: “Hér er allt að gerast!” en ég hugsa að hún sé nú örugglega að misskilja þetta og oftúlka þessar háværu stunur mínar. Ég hafði nefnilega alltaf heyrt að það myndi ekkert fara fram hjá mér þegar ég færi af stað og ég var ennþá að bíða eftir því augnabliki. Útaf blæðingunni gerði Arney innri skoðun og ég var komin með rúma 8 í útvíkkun. Blæðingin var líklegast frá leghálsinum því hann var að opna sig svo hratt. Við þessar yfirlýsingar átta ég mig loks á því að kannski sé ég komin í fæðingu núna.

Tímaskyn mitt var ekkert en seinna komst ég að því að klukkan var hálffimm um nóttina þegar Gestur hringdi í seinna skiptið og þegar Arney mætti voru 3-4 mínútur á milli. Gestur hafði tekið tímann án þess að láta mig vita.

Ég varð lítið vör við það sem var að gerast í kringum mig á þessum tíma. Veit t.d. bara að Arney er þarna því ég heyri hana tala, ég leit aldrei á hana held ég. Ég man svo eftir að hafa heyrt í henni í símanum að hringja í Kristbjörgu ljósmóður og biðja hana að koma og aðstoða. Ég man eftir að hafa heyrt: “Viltu koma og aðstoða í fæðingu sem er samt að verða búin?” Er að verða búin?, hugsa ég, hvað meinar hún, þessi fæðing var að byrja rétt áðan! Gestur og Arney byrja að blása í laugina í snarhasti. Ég man hvað mér líkaði rafmagnspumpan vel því það voru svona drunur í henni og það var þægilegt að stynja með þessum drunum. Þegar laugin er komin upp á mitt stofugólfið áttar einhver sig samt á því að barnið verði eflaust komið í heiminn áður en laugin verði orðin full af vatni. Einhver reynir að spyrja mig hvort mér sé sama eða hvort ég vilji samt að þau láti renna í laugina. Þetta var of flókin spurning til að ég gæti svarað henni 🙂

Arney hvetur mig til að reyna að fara á klósettið og pissa. Ég fer en get alls ekki pissað. Er líka svo hrædd um að aldan komi meðan ég sit á klósettinu en ég vil taka á móti henni á fjórum fótum. Ég opna baðhurðina, gef einhverja skipun um að fá dýnu á gólfið beint fyrir framan hurðina og fæ ósk mína uppfyllta. Gruna að þar hafi eiginmaðurinn verið að verki og áralöng reynsla hans í að átta sig á óskýrum óskum mínum og löngunum hafi þarna borið mikinn ávöxt. Áður en ég læt mig hrynja á dýnuna sé ég Kristbjörgu brosa til mín. Hún var semsagt mætt á svæðið.

Ég hef afar litla stjórn á líkamanum á þessum tímapunkti. Ég gat til dæmis ekki pissað í klósettið en þegar ég lá þarna á dýnunni þá pissaði líkaminn í bindið sem ég var svo heppilega með í buxunum. Ég hafði enga stjórn á þessu. Ég reyndi að láta einhvern vita að mér hefði tekist að pissa. Kannski skildi mig enginn.

Svo kom þessi svokallaða rembingsþörf skyndilega með einni öldu. Ég hafði lesið ógrynni af fæðingarsögum og þar með lýsingum á þessum rembing en ég vissi fyrst ekkert hvað var að gerast. Kannski var mín upplifun eitthvað öðruvísi en eftir að hafa upplifað þetta sjálfri finnst mér rembingsþörf mjög slæmt orð yfir þetta fyrirbæri. Þetta var engin ‘þörf’, svona eins og þegar maður þarf að klóra sér eða þarf að kúka. Þess í stað byrjaði líkaminn bara að æla barninu út. Þetta var í alvörunni alveg eins og að liggja yfir klósettskálinni með ælupest, nema það var verið að æla niður en ekki upp. Ég upplifði meira að segja sömu kippina í líkamanum. Ég myndi lýsa minni upplifun sem ósjálfráðu niðurkasti, miklu frekar en rembingsþörf.

Smátt og smátt öðlaðist ég svo stjórn á ákafanum og þetta varð minna krampakennt. Ég lét samt líkamann alfarið um að ýta barninu út, ég rembdist ekki neitt sjálf. Það eina sem ég gerði var að slaka á og fylgja eftir. Ég vissi ekki hvort mér myndi takast það fyrir fram því þegar maður heyrir um fæðingar eða sér atriði í sjónvarpinu þá er þetta alltaf svaka hasar og átök. Í hypnobirthing bókinni stendur að konur í dái hafi eignast börn án þess að nokkur hafi tekið eftir eða þurft að aðstoða og sú setning seldi mér svolítið þá hugmynd um að líkaminn væri fær um þetta sjálfur, og ég þyrfti ekki að láta hvetja mig áfram og telja upp á 10 og verða rauð í framan við að ýta svona eins og maður sér í sjónvarpinu. Mér leið líka best þegar ég var sem minnst að skipta mér af því sem var að gerast.

Til að gera langa sögu stutta þá held ég að ég hafi verið að ýta barninu út í 2 og hálfa klukkustund á fjórum fótum í sófanum. Aðrar stellingar virkuðu ekki. Þegar á leið byrjaði ég að halla mér yfir arminn á sófanum með hrúgu af púðum undir. Ég fékk góða hvíld milli hríða. Ég drakk kókosvatn gegnum rör, hlustaði á Grace diskinn og fékk kaldan þvottaklút á ennið. Ég man að ég sá sólina gægjast inn undan gluggatjöldunum og fannst það afar skrýtið því ég hélt það væri mið nótt. Arney segir á einum tímapunkti að ég geti örugglega fundið kollinn og ég prófa að þreifa fyrir honum. Það var ótrúlegt að finna fyrir mjúkum kollinum rétt fyrir innan spöngina; að snerta barnið sitt í fyrsta skipti.

Erfiðustu mínúturnar voru þegar höfuðið var að koma út. Þrjú skref áfram með hverri hríð, tvö skref til baka í hvíldinni. Ég passaði mig að drífa þetta ekki áfram og ýtti eins lítið og ég gat með. Þetta tók þó furðanlega fljótt af og það var ÓLÝSANLEGUR léttir þegar höfuðið var allt fætt og þrýstingurinn næstum hvarf. Axlirnar og líkaminn allur rann út í næstu hríð, Arney losaði í snöggheitum strenginn sem var tvívafinn um hálsinn og rétti mér svo barnið mitt upp milli fóta mér. Hann var sleipur og kaldur og ég tók hann í fangið. Tíu fingur og tíu tær. Þetta var fullkominn strákur sem öskraði hressilega.

Við foreldrarnir kysstumst og hlógum og dáðumst að litla kraftaverkinu okkar. Mér fannst þetta allt saman svo ótrúlegt og óraunverulegt. Hann fór svo strax á brjóst og tók vel. Fylgjan kom svo ekki fyrr en rúmum klukkutíma síðar eftir að það var búið að skilja á milli og þeir feðgar komnir upp í rúm að kúra. Ég slóst þá í hópinn og við kúrðum saman, öll fjölskyldan, í rúminu okkar. Spöngin var heil og þetta hafði ekki tekið nema rétt rúma 7 tíma frá því ég missti vatnið.

Ég held að það fyrsta sem ég hafi sagt við ljósmæðurnar eftir að ég fékk strákinn minn í fangið var: Þetta var bara eiginlega ekkert vont.

Það er þrennt sem ég þakka hvað mest fyrir hversu vel gekk. Fyrst er það undirbúningurinn en vegna hans vissi ég hvers ég mætti vænta og fátt sem kom mér á óvart. Ég öðlaðist einnig traust og trú á því að fæðing væri náttúrulegur og eðlilegur atburður og að líkaminn vissi alveg hvað hann væri að gera. Ég þakka einnig heilaleysinu og því hvernig ég náði að slökkva á meðvituðum hugsunum svo þær væru ekki að trufla framgang fæðingarinnar. Mig langar einnig að gerast svo djörf að hvetja ykkur til að sleppa því líka að taka tímann á hríðunum. Vatnið sýður ekki ef þú starir á pottinn. Fáðu fæðingarfélagann til að fylgjast með ef þetta skiptir þig máli. Að lokum: taktu þér tímann sem þú þarft til að ýta barninu út. Það er örugglega ekkert sem liggur á. Það er nefnilega tvenns konar tími í heiminum. Það eru dagarnir og klukkustundirnar sem við mælum á klukkunni og svo er það tíminn sem það tekur ferskjuna að þroskast á trénu.